اسم الکتاب : پيام امام امير المومنين(ع) المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 298
در شش جمله اوّل مىفرمايد: «آنها محلّ اسرار خدايند و پناهگاه فرمان او و ظرف
علم او و مرجع احكامش و جايگاه حفظ كتابهاى آسمانى او هستند و كوههاى استوار
دينند» (هم موضع سرّه، و لجا [1] امره، و عيبة [2] علمه، و موئل [3] حكمه، و كهوف [4] كتبه، و جبال دينه). [5] گر چه
بعضى از دانشمندان قسمتى از اين جملهها را مرادف و شبيه هم دانستهاند، ولى حق
اين است كه هر كدام اشاره به نكتهاى دارد. در جمله اوّل اين حقيقت بازگو شده است
كه اسرار الهى نزد آنهاست بديهى است كسى كه مىخواهد رهبرى دين الهى را به عهده
داشته باشد بايد از تمام اسرار آن با خبر باشد، چرا كه بدون آن پيشبينيهاى صحيح
را در امر هدايت و تدبير و نظم امور
[2] «عيبة» به معناى صندوق يا چيزى
است كه اشيا را در آن پنهان مىكنند و در اصل از ماده عيب گرفته شده و از آنجا كه
معمولا عيوب را كتمان مىكنند واژه مزبور به آن معنى كه ذكر شد، آمده است.
[3] «مؤئل» از ماده «وأل» (بر وزن
سهل) به معناى پناهگاه و محل نجات آمده است.
[4] «كهوف» جمع «كهف» به معناى غار
است، ولى بعضى گفتهاند كهف به معناى غار وسيع است و از آنجا كه انسانها در بسيارى
از اوقات به غارها پناه مىبردند مفهوم پناهگاه يا محل حفظ نيز در آن وجود دارد.
[5] توجّه داشته باشيد كه در مرجع
ضمير در اين شش جمله و همچنين در جمله بعد، در ميان شارحان نهج البلاغه گفتگوست
بعضى معتقدند همه اينها به پيامبر اكرم (ص) بر مىگردد ولى قراين به خوبى نشان
مىدهد كه ضمير در شش جمله اوّل به خداوند بر مىگردد (مخصوصا با توجّه به جمله «و
كهوف كتبه») و در جمله اخير به دين بازگشت مىكند كه توضيح آن خواهد آمد.
اسم الکتاب : پيام امام امير المومنين(ع) المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 298