1- فصاحت و بلاغت نهج البلاغه‌

در قسمت اوّل يعنى فصاحت و بلاغت نهج البلاغه سخن‌سرايان و ادبا و نويسندگانى را مى‌بينيم كه عميقا تحت تأثير زيبايى و شيرينى بيان و زيبايى تعبيرات و فنون ظريف بلاغت و ريزه كاريهاى دقيق فصاحت واقع شده‌اند و هر يك در اين زمينه سخنى دارند الهام‌بخش و نشاط آفرين، از جمله:

1- قبل از هر كس به سراغ گردآورنده نهج البلاغه كه خود از قهرمانان ميدان فصاحت و بلاغت بود و گوى سبقت را در اين ميان از بسيارى از فصحا و بلغاى عرب برده و ساليان درازى از عمر خود را صرف جمع‌آورى نهج البلاغه كرده است مى‌رويم، همان مردى كه به گفته دكتر «زكى مبارك» نويسنده معروف مصرى در كتاب «عبقرية الشريف الرّضى» «هر گاه به نثر او نگاه مى‌كنيم عالمى را مى‌بينيم كه نثر علمى او گواهى مى‌دهد كه از بزرگان ادباست ... و هنگامى كه به شعر او مى‌نگريم شاعرى چيره‌دست با ذوقى مطبوع مشاهده مى‌كنيم و مهارت در اين دو ميدان در كمتر كسى ديده مى‌شود، افسوس كه تمام آثار شريف رضى امروز در دست نيست و اگر بود مى‌گفتيم او جايگاه منحصر به فرد در ميان بزرگان مؤلّفان دارد». [1] به هر حال شريف رضى در مقدّمه زيباى نهج البلاغه چنين مى‌گويد: «كان امير المؤمنين (ع) مشرع الفصاحة و موردها و منشأ البلاغه و مولدها و منه ظهر

[1] كتاب عبقريّة الشريف الرّضى، صفحه 205، 206 و 209 (با تلخيص).