نوشتن كتابهاى قطورى آماده سازد، در حالى كه هدف ما اين است تنها به اشاراتى به عنوان مقدمه‌اى براى آگاهى بيشتر در اين جا بسنده كنيم و سراغ شرح سخنان مولا برويم كه خودش معرّف خويش است و آفتابى است كه خود دليل آفتاب است.

در اين جا نظر خوانندگان عزيز را به چند موضوع جلب مى‌كنيم و از افكار ديگر دانشمندان و سخنانى كسانى كه سالها با نهج البلاغه و گوينده آن آشنا بوده‌اند بهره مى‌گيريم مخصوصا از گواهى بسيار ارزنده غير مسلمانان آشنا به سخنان على يا غير شيعيان فريفته مكتب آن بزرگ‌مرد عالم انسانيّت بيشتر بهره‌مند مى‌شويم تا در دلها بيشتر اثر كند و به مقتضاى:

محاسن كلام او را آشكارتر ببينيم:

هنگام مطالعه تاريخچه نهج البلاغه و شروح و تفسيرهايى كه بر آن نگاشته‌اند به اين نكته برخورد مى‌كنيم كه بسيارى از مردم و حتّى گروهى از دانشمندان و علماى بزرگ، تنها سخنى از نهج البلاغه از دور شنيده‌اند و شايد تصوّرشان اين بوده كه مجموعه‌اى است از سخنان معمولى و يا كمى برتر از آن، امّا هنگامى كه به آن نزديك شده، خود را با درياى عظيمى رو به رو ديده‌اند كه عمق و كرانه‌هاى آن ناپيدا بوده در اين حال گرفتار اعجاب و حيرت شده و كلماتى كه نشانه جذبه و شوق و عشق در آن فراوان است گفته و احساسات خود را ابراز نموده‌اند.

اين اعجاب و تحسين و شوق و عشق براى هر كدام از اين دانشمندان سرچشمه و يا سرچشمه‌هايى داشته كه مى‌توان مجموعه آنها را در سه عنوان زير خلاصه كرد:

1- فصاحت و بلاغت نهج البلاغه 2- محتواى ژرف و عميق نهج البلاغه 3- جاذبه فوق العاده نهج البلاغه‌