اسم الکتاب : اسلام و كمكهاى مردمى المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 18
است كه اين
مناسبت موجب تخصيص نمىشود؛ زيرا «سبيلاللَّه»
كه به طور مطلق ذكر شده شامل هر مصرف نيكى مىگردد؛ به علاوه، به گواهى آيات بعد
از آن بحث ديگرى غير از بحث جهاد مطرح است زيرا بحث «انفاق»
را به طور مستقل دنبال مىكند و در روايات هم طبق نقل تفسير مجمع البيان به عموميّت
معنى آيه اشاره شده است.
به هر حال،
در اين آيه كسانى كه در راه خدا انفاق مىكنند به دانه پر بركتى كه در زمين
مستعدّى افشانده شود تشبيه شدهاند، در حالى كه اين اشخاص نبايد به دانه تشبيه
شوند بلكه انفاق آنها بايد تشبيه به دانه شود، و يا خود آنها را به كشاورزى كه
دانه مىافشاند تشبيه كنند، و لذا مفسران گفتهاند آيه داراى كلمه محذوفى است (يا
كلمه «صدقات» قبل از «الذين»
يا كلمه «باذر» قبل از «حبّه»
در تقدير است).
ولى هيچ گونه
دليلى بر حذف و تقدير در آيه نيست بلكه در اين تشبيه سرّى نهفته است، و تشبيه
افراد انفاقكننده به دانههاى پر بركت تشبيه جالب و عميقى است.
قرآن
مىخواهد بگويد عمل هر انسانى پرتوى از وجود او است، و هر قدر عمل توسعه پيدا كند
وجود آن انسان در حقيقت توسعه يافته است.
وبه عبارت
روشنتر، قرآن عمل انسان را از وجود او جدا نمىداند و هر دو را اشكال مختلفى از
يك حقيقت معرفى مىكند؛ بنابراين، بدون هيچگونه حذف و تقدير آيه قابل تفسير است و
اشاره به يك حقيقت عقلى است؛ يعنى، اين گونه افراد نيكوكار همچون بذرهاى پر ثمرى
هستند كه به هر طرف ريشه و شاخه مىگسترانند و همه جا را زير بال و پر خود
مىگيرند.
اسم الکتاب : اسلام و كمكهاى مردمى المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 18