تا آخرين نفس در راه تأمين احتياجات خود به كار وا مى‌داشتند و تا رمقى در تن داشتند مجبور بودند وظيفه بردگى استعمارى خود را انجام دهند!

تاريخ روابط دول بزرگ با مستعمرات يكى از تاريك‌ترين و دردناك‌ترين صفحات تاريخ است و شرح جنايات و فجايع استعمار (كه الان هم در نقاطى به شدّت ادامه دارد) گوينده و شنونده هر دو را متأثر و ناراحت مى‌سازد، امّا با اجازه شما خواننده گرامى اشاره به نمونه و مشتى از آن خروار كرده و توجّه بشر دوستان امروز را به آن جلب مى‌نمايم (اين قسمت را در پاورقى كتاب «وحى يا شعور مرموز» نيز نقل كرده‌ام).

در اين‌جا مناسب‌تر اين است كه طرز عمل دولت‌هاى متمدّن را با مستعمرات، از زبان مستشرقين خودشان بشنويم.

دكتر «گوستاولوبون‌» در كتاب تاريخ تمدن خود راجع به وضع استعمار هندوستان (در حدود 70 سال قبل) چنين مى‌نويسد:

«راست است كه اساساً لندن آباد و پرثروت شده، ولى افرادى كه اين ثروت از آنها بدست آمده است نهايت درجه دچار فقر و فاقه شده‌اند» (دقت كنيد) سپس اضافه مى‌كند: «امروز طبق آمار رسمى فقط در ايالت «مدرس‌» 000/ 000/ 16 گدا وجود دارد! چرا اين طور نباشد در حالى كه اهالى بيچاره بايد از عهده پرداخت هزينه وزارت جنگى برآيند كه بالغ بر 000/ 000/ 400 (لابد واحد ليره است) مى‌باشد؛ همچنين 000/ 000/ 50 ديگر براى هزينه ساير ادارات دولتى بايد بپردازند، تازه بعد از همه اين مخارج بايد مبلغ [500] مليون خالص هم به خزانه انگلستان ارسال دارند»!! ...

وقتى موضوع اين [500] مليون ليره فاش شد، انگليسى‌ها يك جواب دندان شكن! در يكى از مجلّات معروف از آن دادند و آن چنين بود كه اين مبلغ قيمت‌ حكومت منظّم و آرام‌ است كه به اقوام هند داده شده است»!

در حالى كه بدون اغراق، تلفات اين حكومت منظّم و آرام! در سال از گرسنگى، بيش از تلفات يك جنگ خونين بود!

«گرانديديه‌» مى‌گويد: «طبقه كشاورز و زراعت‌پيشه هندوستان كه اكثريّت اهالى آن‌جا را تشكيل مى‌دهند، در موقعى كه سلاطين بومى بر آنها حكومت مى‌كردند فقط يك ششم محصولات زمين را به عنوان ماليات پرداخت مى‌كردند، ولى در دوره انگليسى‌ها نصف آن را (سه ششم) مى‌بايست بپردازند و چنانچه كسى از پرداخت اين ماليات خوددارى مى‌كرد املاك او ضبط مى‌شد» سپس اضافه مى‌كند: «اين روش؛ كشاورزان را به فلاكت و مصيبتى انداخته كه مافوق آن متصوّر نيست»!

«هيندمان‌» كه خود يك نفر انگليسى است پس از مطالعات فراوانى درباره طرز حكومت انگلستان در هند اظهار داشت كه: «انگليسى‌ها از يك طرف اهالى را تحت فشار مالياتهاى سنگين قرار داده‌اند كه از گرسنگى تلف مى‌شوند و از طرف ديگرى براى تكثير مقدار واردات خود كارخانه‌هاى آنها را طورى زمين‌