اسم الکتاب : اخلاق در قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 285
وَ لَا يَذْكُرُونَ اللَّهَ الَّا قَلِيلًا)
اين نكته قابل توجّه است كه نفاق نوعى دوگانگى ظاهر و باطن است و رياكارى نيز
شكل ديگرى از دوگانگى ظاهر و باطن مىباشد چرا كه ظاهر عمل الهى و باطن آن شيطانى
و ريائى است و به خاطر جلب توجّه مردم! بنابراين، طبيعى است كه ريا جزء برنامه
منافقان باشد.
***
در چهارمين آيه، اعمال ريائى را
همرديف عدم ايمان به خدا و روز قيامت و همنشينى با شيطان شمرده مىفرمايد: «آنها
كسانى هستند كه اموال خود را براى نشان دادن به مردم انفاق مىكنند و ايمان به
خداوند و روز باز پسين ندارند (چرا كه شيطان رفيق و همنشين آنها است) و كسى كه
شيطان قرين اوست بد قرينى انتخاب كرده است»
. به اين ترتيب، رياكاران دوست شيطان و فاقد ايمان قاطع به مبدأ و معاد
هستند.
***
در پنجمين آيه، خداوند مسلمانان را از
همسوئى با كفّار كه اعمالشان رياكارانه و از روى هوا پرستى و خود نمائى بوده است
نهى مىكند، مىفرمايد: «مانند كسانى نباشيد كه از سرزمين خود به خاطر هواپرستى و
غرور و خودنمائى در برابر مردم بيرون آمدند! و مردم را از راه خدا باز مىداشتند و
خداوند به آنچه عمل مىكنند احاطه (كامل) دارد.»
طبق قرائنى كه در آيه موجود است بتصديق مفسّران، آيه اشاره به حركت سپاهيان
قريش به سوى ميدان بدر است كه به هنگام خارج شدن از مكّه آلات لهو و لعب و بعضى از
خوانندگان و شراب همراه خود آوردند حتّى اگر دم از بت پرستى مىزدند آنهم
رياكارانه و عملًا براى جلب نظر بت پرستان بود.
بعضى ازمفسّران نيزگفتهاند ازآنجا كهبدر يكىاز مراكز تجمّع و از بازارهاى
عرب بود
اسم الکتاب : اخلاق در قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 285