در حديث ديگرى از همان امام بزرگوار مى‌خوانيم:

«قَلِّلِ الْآمالَ تَخْلُصُ لَكَ اْلَاعْمالُ؛

آرزوها را كم كن (و دامنه آرزوهاى دور و دراز را جمع نما) تا اعمال تو خالص شود!» [1]

اين نكته حائز اهمّيّت است كه گاه انسان در اين مورد، گرفتار وسواس مى‌شود كه آن خود يكى ديگر از نيرنگهاى شيطان است، به او مى‌گويد به نماز جماعت مرو، چرا كه در آنجا ممكن است نيّتت آلوده شود، فقط در خانه نماز بخوان، يا هنگامى كه در ميان جمعيّت به نماز بر مى‌خيزى مستحبّات را ترك كن و نماز را بسيار سريع و دست و پا شكسته بخوان مبادا آلوده ريا گردى. و بسيار ديده‌ايم افرادى را كه به خاطر همين گرفتارى از مستحبّات مؤكدّى كه شرع، به آن دعوت كرده است باز مانده‌اند.

و شايد به همين دليل است كه قرآن مجيد مردم را دعوت به انفاق پنهان و آشكار هر دوكرده است. مى‌فرمايد:

«الَّذِينَ يُنْفِقُونَ‌امْوالَهُم بِالَّليْلِ وَالنَّهارِ سِرّاً وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ اجْرُهُمْ عِنْدَرَبِّهِمْ وَلاخَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاهُمْ يَحْزَنُونَ؛

آنها كه اموال خود را شب و روز، پنهان و آشكار انفاق مى‌كنند مزدشان نزد پروردگارشان است، نه ترسى بر آنهاست و نه غمگين مى‌شوند.» [2]

اين بحث را با ذكر نكته ديگرى پايان مى‌دهيم و آن اين كه داشتن اخلاص در خلوت و تنهايى. چندان افتخار نيست، مهم آن است كه انسان در جلوت و در ميان مردم و در مرئى و منظر همگان بتواند اعمال خالصانه انجام دهد.

آثار اخلاص‌

از آنجا كه اخلاص گرانبهاترين گوهرى است كه در خزانه قلب و روح انسان پيدا مى‌شود، آثار فوق‌العاده مهمّى نيز دارد كه در روايات اسلامى با تعبيرات كوتاه و بسيار پر معنى به آن اشاره شده است.

در حديث معروفى از رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم:

«ما اخْلَصَ عَبْدٌ لِلَّهِ عَزَّوَجَلَّ ارْبَعِينَ صَباحاً الَّا جَرَتْ يَنابيعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلى‌ لِسانِهِ؛

هيچ بنده‌اى از بندگان خدا چهل روز اخلاص را پيشه خود نمى‌سازد مگر اين كه چشمه‌هاى حكمت و دانش از قلبش بر زبانش‌

[1]. غرر الحكم، حديث 2906

[2]. سوره بقره، آيه 274