اظهار عجز مى‌كند.

اينجاست كه از خوان نعمت الهى بى‌حساب بهره مى‌گيرند، و توصيف آنها درباره صفات جلال و جمال پروردگار، رنگ توحيد خالص به خود مى‌گيرد، و طبيعى است كه در قيامت نيز بدون حساب وارد بهشت مى‌شوند چرا كه حساب خود را در اين جهان صاف كرده‌اند.

اين همان است كه اميرمؤمنان على عليه السلام طبق بعضى از خطب نهج‌البلاغه بدان اشاره كرده، و در توصيف بندگان شايسته پروردگار مى‌فرمايد:

«قَدْ اخْلَصَ لِلَّهِ فَاسْتَخْلَصَ؛

يكى از صفات برجسته آنان اين است كه خويش را براى خدا خالص كرده، و خداوند خلوص او را پذيرفته (و به مرحله نهايى رسانيده است). [1]

به همين دليل درباره پيغمبراكرم صلى الله عليه و آله در حديثى چنين آمده است:

«فَعِنْدَ ذلِكَ اسْتَخْلَصَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لِنُبُوَّتِهِ وَ رِسالَتِهِ مِنَ الشَّجَرَةِ الْمُشَرَّفَةِ الطَيِّبَةِ ... مُحَمَّداً صلى الله عليه و آله اختَصَّهَ لِلّنُبُوَّةِ وَ اصطَفاهُ بِالِرّسالَةِ؛

در اين هنگام خداوند بزرگ محمد صلى الله عليه و آله را براى نبوّت و رسالتش از شجره پر ارزش پاك برگزيد و خالص گردانيد.» [2]

و در حديث ديگرى كه از بعضى معصومان عليهم السلام روايت شده مى‌خوانيم:

«وَجَدُتُ ابْنَ آدَمَ بَيْنَ اللَّهِ وِ بَيْنَ الشَّيطانِ فَانْ احَبَّهُ اللَّهُ تَقَدَّسَتْ اسُمائَهُ، خَلَّصَهُ وَ اسْتَخْلَصَهُ وَ الَّا خَلَّى بَيْنَهُ وَ بَيْنَ عَدُوِّهِ؛

فرزندم آدم را در ميان خدا و شيطان مى‌بينم، اگر خداوند متعال او را (به سبب تلاش و كوشش در راه اخلاص) دوست دارد، خالص و مخلصش مى‌سازد، وگرنه او را در برابر شيطان، رها مى‌سازد.» [3]

كوتاه سخن اين كه: مسأله خلوص و اخلاص در نيّت و اعتقاد و اخلاق و عمل، از مهمترين گامها و اساسى‌ترين پايه‌هاى تهذيب نفس و سير و سلوك الى اللَّه است.

اخلاص در روايات اسلامى‌

اين معنى در روايات اسلامى نيز فوق‌العاده مورد بحث قرار گرفته است كه گوشه‌هايى‌

[1]. نهج البلاغه، خطبه 87

[2]. بحار، جلد 14، صفحه 520

[3]. بحار، جلد 5، صفحه 55