تكيه مى‌كنند، و ريشه همه اصلاحات اجتماعى و وسيله مبارزه با مفاسد و پديده‌هاى ناهنجار مى‌شمرند.

اكنون به روايات اسلامى باز مى‌گرديم و اهمّيّت اين مسأله را در روايات جستجو مى‌كنيم.

اهمّيّت اخلاق در روايات اسلامى‌

اين مسأله در احاديثى كه از شخص پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و همچنين از ساير پيشوايان معصوم عليهم السلام رسيده است با اهمّيّت فوق‌العاده‌اى تعقيب شده، كه به عنوان نمونه چند حديث پرمعناى زير را از نظر مى‌گذرانيم:

1- در حديث معروفى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم:

«انَّما بُعِثْتُ لِاتَمِّمَ مَكارِمَ الْاخْلاقِ‌

؛ من تنها براى تكميل فضائل اخلاقى مبعوث شده‌ام.» [1]

و در تعبير ديگرى:

«انَّما بُعِثْتُ لِاتَمِّمَ حُسْنَ الْاخْلاقِ»

آمده است. [2]

و در تعبير ديگرى:

«بُعِثْتُ بِمكارِمِ الاخلاقِ وَمحاسِنِها»

آمده است. [3]

تعبير به «انّما» كه به اصطلاح براى حصر است نشان مى‌دهد كه تمام اهداف بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله در همين امر يعنى تكامل اخلاقى انسانها خلاصه مى‌شود.

2- در حديث ديگرى از اميرمؤمنان على عليه السلام مى‌خوانيم كه فرمود:

«لَوْ كُنَّا لانَرْجُو جَنَّةً وَلانَخْشى‌ نارَاً وَلاثَواباً وَلاعِقاباً لَكانَ يَنْبَغى لَنا انْ نُطالِبَ بِمَكارِمِ اْلَاخْلاقِ فَانَّها مِمَّا تَدُلُّ عَلى‌ سَبِيلِ النَّجاحِ‌

؛ اگر ما اميد و ايمانى به بهشت و ترس و وحشتى از دوزخ، و انتظار ثواب و عقابى نمى‌داشتيم، شايسته بود به سراغ فضائل اخلاقى برويم، چرا كه آنها راهنماى نجات و پيروزى و موفّقيّت هستند.» [4]

اين حديث بخوبى نشان مى‌دهد كه فضائل اخلاقى نه تنها سبب نجات در قيامت‌

[1]. كنز العمّال، حديث 52175 (جلد 3، صفحه 16)

[2]. همان مدرك، حديث 5218

[3]. بحار، جلد 66، صفحه 405

[4]. مستدرك الوسائل، جلد 2، صفحه 283. (چاپ قديم)