اسم الکتاب : اخلاق در قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 105
الى اللّه، راه ديگرى را مىپيمايد، هر چند شباهتهايى در پارهاى از قسمتها
ميان آن و شاخههاى چهارگانه اخلاق كه در سابق به آن اشاره كرديم وجود دارد.
در قرآن مجيد مجموعه آياتى وجود دارد كه به نظر مىرسد اصول كلّى اخلاق در آن
ترسيم شده است.
از جمله، مجموعه آيات سوره لقمان است، كه از اين آيه شروع مىشود:
«وَلَقَدْ آتَيْنا
لُقْمانَ الْحِكْمَةَ انِ اشْكُرْلِلَّهِ؛ ما به
لقمان حكمت بخشيديم (و به او الهام كرديم) شكر خدا را به جاى آور!» (سوره لقمان، آيه 12)
در زمينه معارف و عقائد، نخست سخن از شكر منعم مىگويد، و مىدانيم مسأله شكر
منعم، نخستين گام در طريق شناخت خداست؛ و به تعبير ديگر- همان گونه كه علماى علم
عقائد و كلام تصريح كردهاند- انگيزه حركت به سوى شناخت خداوند همان مسأله شكر
نعمت است؛ چرا كه انسان، هنگامى كه چشم باز مىكند خود را غرق نعمتهاى فراوانى
مىبيند، و بلافاصله وجدان او وى را به شناخت بخشنده نعمت دعوت مىكند، و اين آغاز
راه براى معرفة اللَّه است.
سپس به سراغ مسأله توحيد مىرود، و با صراحت مىگويد:
و در مرحله ديگر، سخن از معاد مىگويد كه دومين پايه مهمّ معارف دينى است؛
مىگويد: «يابُنَىَّ انَّها انْ تَكُ مِثْقالَ
حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِى صَخْرَةٍ اوْ فِى السَّمواتِ اوْ فِى الْارْضِ
يَأْتِ بِها اللَّهُ؛ پسرم! اگر به اندازه سنگينى
دانه خردلى (عمل نيك يا بد) باشد و در دل سنگى يا گوشهاى از آسمانها و زمين قرار
گيرد، خداوند آن را (در قيامت براى حساب) حاضر مىسازد!» (سوره لقمان، آيه 16)
سپس به اصول اساسى اخلاق و حكمت عملى پرداخته و به امور زير اشاره مىكند:
1- مسأله احترام نسبت به پدر و مادر، و شكرگزارى از آنها به دنبال شكر
پروردگار (وَوَصَّيْنا اْلِانْسانَ بِوالِدَيْهِ
.... انِ اشْكُرْلى وَلِوالِدَيْكَ)
(سوره لقمان، آيه 14)
2- اهميّت دادن به نماز و رابطه با پروردگار و نيايش و خضوع در برابر او (اقِمِ
اسم الکتاب : اخلاق در قرآن المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 105