حتماً آن را انجام دهد، وگرنه علم خداوند خلاف از آب درمى‌آيد.

پس براى حفظ علم خداوند هم كه باشد گنهكاران مجبورند گناهانشان را انجام دهند، و مطيعان نيز بايد اطاعتشان را!

امّا آنها كه اين بهانه را براى پرده‌پوشى بر خطاها و گناهان خود جور كرده‌اند در حقيقت از يك نكته غافلند كه ما مى‌گوييم خدا از ازل مى‌دانسته ما به ميل و اراده و اختيار خود اطاعت يا گناه مى‌كنيم، يعنى اختيار و اراده ما نيز در علم خدا بوده است. پس ما اگر مجبور شويم علم خدا جهل مى‌شود. (دقّت كنيد)

اجازه دهيد اين مطلب را با يكى دو سؤال كاملًا مجسم كنيم: فرض كنيد استادى يا معلّمى مى‌داند فلان شاگرد تنبل در آخر سال رفوزه مى‌شود، و اين آگاهى او صد در صد قطعى است و بر اساس تجربيات ساليان دراز عمر اوست.

آيا فردا كه آن شاگرد رفوزه شده مى‌تواند يقه استاد را بگيرد كه پيش‌بينى و اطّلاع تو مرا مجبور كرد رفوزه شوم؟!

دست بالاتر را مى‌گيريم، فرض كنيد شخص معصوم و بى‌خطايى باشد و از وقوع حادثه جنايت‌بارى در فلان روز باخبر گردد و روى جهاتى مصلحت ببيند در اين امر دخالت كند، آيا علم اين معصوم سلب مسئوليت از مجرم مى‌كند، و او را در كار خود مجبور مى‌گرداند؟!

باز فرض كنيد دستگاه‌هاى نوظهورى اختراع شود كه بتواند حوادث آينده را چند ساعت قبل از وقوع آن دقيقاً پيش‌بينى كند و