اين آفات، عبارت‌اند از:

الف همنشين ناشايسته‌

مصاحب ناشايسته و ناجنس، به دليل آن كه زمينه‌ساز انواع فسادها و آلودگى‌هاى اخلاقى و عملى است، از همه آفات جوانى خطرناك‌تر است. به گفته پيامبر خدا:

مَثَلُ جَليس السّوءِ مَثَلُ القَينِ، إن لَم يُحَرِّق ثَوبَكَ أصابَكَ مِن ريحِهِ.[1]

همنشين بد، مانند [كارگاه‌] آهنگرى است كه اگر لباست را نسوزاند، بوى بدش آزارت مى‌دهد.

خطر همنشين بد تا آنجاست كه ستمگر در دوزخ، دو دست حسرت با دندان مى‌گزد و مى‌گويد:

«يا وَيْلَتى‌ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلًا.[2]

واى بر من! كاش فلان شخص را به دوستى صميمانه برنگزيده بودم».

از اين رو، در آسيب‌شناسى جوانان، مسئله همنشين، بيشترين اهمّيت را دارد و بدون اين آفت‌زدايى، پيشگيرى از هيچ آفتى امكان‌پذير نيست و به گفته حافظ شيرازى:

در فصل سوم از بخش سوم حكمت‌نامه، خطر همنشين بد، علامات آن، و ويژگى‌هاى خطرناك‌ترين دوستان از نگاه قرآن و احاديث اسلامى ارائه مى‌گردد.

ب بيكارى‌

دومين زمينه‌ساز فساد و كارهاى نابخردانه، بيكارى است.[3] اعتياد و خودفروشى‌

[1] ر. ك: ص 211 ح 357.

[2] فرقان: آيه 28.

[3] ر. ك: ص 203( نكوهش بيكارى).