سخنى درباره اضافات «دعاى عرفه»

بخش دوم دعاى عرفه از «الهى أنا الفقير» تا آخر دعا، از نظر مضمون، به حَسَب ظاهر، با بخش اوّل آن هماهنگ نيست و با عنايت به اين كه تنها منبع آن، كتاب الإقبال سيّد بن طاووس است و طبق نقل علّامه مجلسى، اين قسمت، در برخى نسخه‌هاى قديمى اين كتاب، وجود ندارد، شمارى از فضلا بر اين باورند كه اين قسمتِ دعا از امام حسين عليه السلام نيست؛ بلكه از برخى مشايخِ صوفيه است.

علّامه مجلسى، پس از نقل دعاى عرفه در بحار الأنوار مى‌نويسد:

اين دعا را كفعمى در البلد الأمين و سيّد بن طاووس در مصباح الزائر همان طور كه پيش‌تر آمد آورده‌اند؛ ولى در پايان آن دو، به اندازه يك ورق از «إلهى أنا الفقير فى غناى» تا آخر دعا افتادگى دارد. اين قسمت، در برخى از نسخه‌هاى قديمى الإقبال هم نيست. عبارت‌هاى اين صفحه با سياق دعاهاى بزرگان معصوم عليهم السلام هم سازگارى ندارد و بلكه با مذاق صوفيه سازگارتر است. به همين جهت، برخى از فضلا گفته‌اند كه اين صفحه از افزوده‌هاى مشايخِ صوفيه است. خلاصه اين كه اين زيادى، يا از آنهاست كه در پاره‌اى از كتاب‌ها آمده و سيّد بن طاووس هم بى‌خبر از حقيقتِ حال، در الإقبال آورده و يا توسّط برخى به كتاب الإقبال افزوده شده است. چه‌بسا بنا بر آنچه بدان اشاره كرديم كه صفحه ياد شده، در برخى از نسخه‌هاى قديمى الإقبال و مصباح الزائر نيست نظر دومْ‌