ويژگى‌هاى حكيم و عالِم حقيقى، براى آدمى حاصل مى‌گردد و در بالاترين مراتب علم و حكمت، به والاترين درجات خودشناسى، خداشناسى، امامت و رهبرى دست مى‌يابد.

سرآمد حكيمان‌

انبياى الهى و اوصياى آنان، همان كسانى هستند كه به قلّه حكمت علمى، عملى و حقيقى دست يافته‌اند. بر اين پايه، از جانب خداوند متعال، مأمور آموختن علم و حكمت به جامعه بشر شده‌اند. در مورد لقمان، كسانى (مانند عكرمه) كه وى را پيامبر مى‌دانند، بر اين باورند كه مقصود از حكمتى كه خداوند متعال به لقمان عنايت كرد، «نبوّت» است؛ امّا افزون بر اين كه دليلى بر اين مدّعا وجود ندارد[1]، سخن اهل بيت عليهم السلام برخلاف آن است. در حديثى، امام كاظم عليه السلام، «حكمت» را در آيه‌ «وَ لَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الْحِكْمَةَ؛ و به راستى، لقمان راى حكمت داديم»[2]، به «فهم و خرد (الفهم و العقل)» تفسير نموده است.[3]

در حديثى ديگر، امام صادق عليه السلام در تفسير آيه مذكور مى‌فرمايد:

اوتِى مَعرِفَةَ إمامِ زَمانِهِ.[4]

شناخت امام زمانش به وى داده شده است.

بنا بر اين، حكمتى كه لقمان بِدان دست يافت، حكمت حقيقى و معرفت شهودى است كه مستلزم دستيابى به بالاترين درجه فهم و عقل، و معرفت انسان كامل (امام زمان) است.

[1] ر. ك: ص 26( آيا لقمان، پيامبر بود).

[2] لقمان: آيه 12.

[3] الكافى: ج 1 ص 16 ح 12.

[4] تفسير القمّى: ج 2 ص 161.