و محدّث، تا حدّ امكان، نام مشايخ و استادان و شاگردان وى، به اختصار ذكر شده است. از اين جهت، محتواى اين فصل با عنوان آن (محدّثان و مشايخ اجازه) در مجموع مطابق است.

شايان ذكر است كه نگارنده در اين نوشتار، تنها آثار دانشمندان رشته حديث و علوم مربوط به آن (به اصطلاح، محدّثان) را ذكر نكرده است؛ چه، در اين مقطع زمانى، تعداد محدّثان به معناى دقيق كلمه، بسيار نيست.

از سوى ديگر، براى به دست آوردن نگاهى نسبتاً جامع به وضع حديث در اين دو قرن، بهتر است در حدّ امكان به همه آثار مربوط به آن، اشاره شود. از اين رو، همه دانشمندان شيعه، اعم از فقيه، محدّث، حكيم، اديب و حتى شاعر و خوش‌نويس كه در عرصه حديث و علوم مربوط به آن، دستى به قلم برده و اثرى پديد آورده‌اند، ياد كرده است، به طور مسلّم، ادّعاى استقصا نداريم، ولى براى دستيابى به حدّاكثر آثار، كوشش بسيار شده است.

در اين فصل، فهرست آثار هر دانشمند ملاحظه مى‌شود كه موضوع پاره‌اى از كتاب‌ها و رساله‌ها از عنوان آنها پيداست و به موضوع برخى نيز در كنار نام آنها، اشاره شده است. اطّلاع بيشتر درباره هر كتاب، با رجوع به فصل و مدخل مربوط به آن به دست مى‌آيد. يعنى اگر صرفاً كتابْ حديثى است، به فصل دوم كه متون حديثى كه در چند بند تنظيم شده است، مراجعه گردد و اگر شرح حديث و دعاست، به قسمت مربوط به شرح احاديث در فصل سوم، و اگر مربوط به رجال، درايه و اجازه است، هر يك را در مدخل مربوط به آن در فصل ياد شده مى‌توان يافت.

تا آن‌جا كه ميسّر بوده است، در مورد بسيارى از آثار، به نسخه‌هاى خطّى و يا چاپى آنها اشاره شده و سبك تدوين و فصول و ابواب آن، بيان شده است؛ گرچه در پاره‌اى موارد نيز جز نام كتاب، دانستنى بيشترى به دست نيامد.