بزرگ‌سالى، زندگى موفّقى داشته‌اند و بر عكس، كسانى كه فاقد چنين نيرويى بوده‌اند، در آينده، خلافكار و بزهكار شده‌اند.

نكته جالبى كه در اين آزمايش به دست آمد، وجود روش‌هايى بود كه كودكان، براى به تأخير انداختن خواسته‌هاى خود و بالا بردن توان انتظار كشيدن، به كار برده بودند. همه آنها به نوعى (نقاشى كردن، بازى كردن، صحبت كردن با دوست خود و خوابيدن و ...)، حواس خود را از موضوعى كه بايد نسبت به آن انتظار مى‌كشيدند (مثل غذاى خوش‌مزه، پس از يك گرسنگى طولانى)، پرت مى‌كردند.

توان انتظار كشيدن و قدرت بازدارى از خواسته‌ها، همان چيزى است كه در ادبيات دين، تحت عنوان «تقوا» شناخته مى‌شود؛ البته در سطحى بالاتر و متعالى‌تر. آنچه دانشمندان طرح كرده‌اند، قاعده‌اى فراگير بوده و تمام جنبه‌هاى زندگى را در بر مى‌گيرد، كه يكى از آنها «غريزه جنسى» است. آنچه در اين بحثْ مهم است، روش‌هاى مؤثّر در بالا بردن توانِ انتظار كشيدن و تحقّق خويشتندارى جنسى است. خويشتندارى، در هر امرى و از جمله در قلمرو غريزه جنسى، نياز به كسب «مهارت» دارد. بدون برخوردارى از مهارت، نمى‌توان به خويشتندارى دست يافت. يكى از علل مهم ناكامى در خويشتندارى، برخوردار نبودن از مهارت‌هاى خويشتندارى است. بنا بر اين، يكى از مسائل مهم در بحث عفاف، «مهارت‌هاى خويشتندارى جنسى» است كه در متون دينى، فراوان به آن پرداخته شده و در ادامه، به بيان آنها مى‌پردازيم.

مهارت‌هاى خويشتندارى جنسى‌

مهارت‌هاى خويشتندارى جنسى را در دو بخش ارائه مى‌كنيم: «مهارت‌هاى شناختى- معنوى» و «مهارت‌هاى رفتارى».