به انو شيروان است به تخفيف شيروان ناميده شده است و برخى هم گفته‌اند احتمالًا نام يكى از طويف ساكن البانيا (بخشى از سرزمين دولت هخامنشى) است‌[1].

مؤلف‌

محمّد بن حسن معروف به محقق يا مدقق‌[2] شروانى، فقيه، اصولى و متكلم و محقق برجسته اواخر عصر صفويه، در حدود سال 1033 ق در شروان به دنيا آمد[3].

پس از طى دوران كودكى و نوجوانى و فراگيرى مقدمات علوم به مركز علمى روزگار خود، يعنى اصفهان آمد و در آن حوزه ارجمند به آموختن علوم اسلامى مشغول شد.

او در بدو ورود به اصفهان، جذب مجلس درس آقا حسين خوانسارى (د 1099 ق) شد و مورد توجه ويژه وى قرار گرفت. تنكابنى در قصص العلماء جريانى را از اولين روز شاگردى شروانى نزد آقا حسين خوانسارى نقل كرده است. همو قضاياى ديگرى را نيز از مباحثه و مجادله اين استاد و شاگرد نقل مى‌كند[4].

تنكابنى در تذكرة العلماء نيز قصه ملاقات ملا خليل قزوينى (د 1098 ق) شارح الكافي را با شروانى و بحث درباره دو قول شاذ قزوينى و مجاب شدن او و اين‌كه قزوينى با ديدن شروانى كه شاگرد آقا حسين خوانسارى بود، از ملاقات و بحث با استاد، منصرف شد را نقل كرده است‌[5].

شروانى به زودى در حوزه اصفهان رشد يافت و به فهم و ذكاوت و دقت و موشكافى معروف شد. او از آقا حسين خوانسارى اجازه روايى دارد[6].

شيخ حسن بلاغى نجفى او را چنين ستوده است:

[1].« شروان»، سپيده كوتى، دانشنامه ادب فارسى، حسن انوشه.

[2]. مطلع الشمس، ج 1- 2، ص 681؛ جغرافياى تاريخى شيروان، مقيمى، ص 252- 253.

[3]. مير محمّد باقر خاتون آبادى او را هنگام وفات شصت و پنج ساله دانسته است. ر. ك: وقايع السنين‌والاعوام، ص 364.

[4]. قصص العلماء، ص 249- 250.

[5]. تذكرة العلماء، 89- 90.

[6]. نجوم السماء، ص 192.