عبداللَّه بن صالح بن
جمعه سماهيجى اصبعى بحرانى روز سه شنبه هفتم محرم 1086 ق در سماهيجِ بحرين به دنيا
آمد. در همان كودكى به همراه پدر به اصبع رفت و بعدها نيز به نعيمِ ماحوزِ بحرين
هجرت نمود.
وى از همان اوان كودكى،
زير نظر پدرش- كه از دانشمندان و مجتهدين روزگار خود بود- فراگيرى دانشهاى اسلامى
را آغاز كرد و به زودى به مقام والايى از علم و فضل نائل شد. در جريان حمله خوارج
به بحرين راهى اصفهان شد و سپس از آنجا به بهبهان رفت و تا پايان عمر در اين شهر
ماند.
سماهيجى بر خلاف پدرش،
مشى اخبارى داشت و در اين عقيده بسيار محكم و صريح بود و از طعن و رد اصوليان و
تأليف كتاب و رساله عليه آنها هيچ دريغ نداشت.
از مهمترين آثار او منية
الممارسين است. اين كتاب كه در جواب سؤالات شيخ ياسين بن صلاح الدين بلادى به رشته
تحرير در آمده است حاوى چهل فرق بين اصولى و اخبارى و روش آنها در استفاده از
منابع دينى است. بيشتر كسانى كه به بحث اصولى و اخبارى پرداختهاند به اين كتاب و
مطالب آن اشاره كردهاند[1].
او آثار زيادى در مناقشه
با اصولىها نوشته است. از اين آثار، مىتوان به رسالهاى
[1]. ن. ك: الذريعة، ج 23، ص 210؛ روضات الجنات، ج
1، ص 127- 130.