2. اشكال سندى در روايت عبد الرحمان بن عوف‌

علاوه بر مسند ابن حنبل، منابع ديگرى از اهل سنّت، مانند: سنن الترمذى،[1] مسند أبى يعلى،[2] صحيح ابن حبّان،[3] السنن الكبرى‌[4] و الآحاد و المثانى‌[5] به اسناد خود، حديثِ ياد شده را از عبد الرحمان بن عوف، نقل كرده‌اند؛ ولى هيچ يك از سندها صحيح نيست.[6] افزون بر اين، در اين اسانيد، حديثِ ياد شده، از حميد فرزند عبد الرحمان بن عوف، نقل شده كه ولادتش سال 32 هجرى بوده،[7] در صورتى كه وفات پدرش در يكى از سال‌هاى 31، 32 و 33 گزارش شده است.[8] بنا بر اين، او پدرش را يا درك نكرده و يا در سنّ يك سالگى درك كرده است و بديهى است كه در اين سن، امكان دريافت حديث وجود ندارد، چنان كه روايت كودكى با اين سن، به اتّفاقِ همه علما، قابل قبول نيست.[9]

[1]. سنن الترمذى: ج 5 ص 647 ح 3747.

[2]. مسند أبى يعلى: ج 2 ص 382 ح 831.

[3]. صحيح ابن حبّان: ج 15 ص 463 ح 7002.

[4]. السنن الكبرى: ج 5 ص 56 ح 8194.

[5]. الآحاد و المثانى: ج 1 ص 182 ح 232.

[6]. در سند روايت، نام او،« عبد العزيز بن محمّد بن عبيد الدراوردى» آمده است. در كتب رجالى اهل سنّت، در باره او چنين آمده است:« عبد العزيز بن محمّد بن عبيد الدراوردى أبو محمّد المدنى، كان ثقة كثير الحديث يغلط»( الطبقات الكبرى: ج 5 ص 424، تهذيب الكمال: ج 18 ص 187 الرقم 3470). ابن حجر گفته است:« صدوق، كان يحدّث من كتب غيره فيخطى»( تقريب التهذيب: ص 615). نسايى گفته است:« ليس بقوى و قال أبو زرعة: سيئ الحفظ»( تهذيب التهذيب: ج 3 ص 448 الرقم 4825). ابو حاتم نيز گفته است:« لا يحتجّ به»( ميزان الاعتدال: ج 2 ص 634 الرقم 5125).

[7]. ر. ك: الغدير: ج 10 ص 122.

[8]. الاستيعاب: ج 2 ص 390 الرقم 1455، تهذيب الكمال: ج 17 ص 328 الرقم 3923.

[9]. ر. ك: تدريب الراوى: ص 265.