آستان قدس رضوى و نسخه‌اى در كتاب‌خانه مسجد جامع گوهرشاد در مشهد، كه هر دو در سال 957 ق، كتابت شده‌اند.[1] از اين كتاب، با سه عنوان‌ المزار الصغير[2]، مناسك المزار[3] و المزار،[4] ياد شده است.

المزار، از كتاب‌هاى معروف شيخ مفيد است و در بسيارى از كتاب‌هاى دعا و زيارات- مانند: كتاب المزار تهذيب الأحكام‌[5] و مصباح المتهجّد شيخ طوسى، المزار الكبير ابن مشهدى، فرحة الغرى‌ سيّد عبد الكريم بن طاووس،[6] المزار شهيد اوّل، البلد الأمين‌ و المصباح‌ كفعمى و بحار الأنوار-، بر آن اعتماد شده است.

نسخه چاپى كتاب، شامل مقدّمه محقّق، دو مقدّمه از مؤلّف و سپس اصل كتاب است. در مقدّمه محقّق، به معرّفى نسخه‌هاى خطّى، شيوه تصحيح كتاب، شرح حال و جايگاه اين تأليف، پرداخته شده است.

شيخ مفيد در مقدّمه آغازين دو قسمت‌ المزار، به موضوع كتاب و ترتيب مطالب آن، اشاره كرده است. اين كتاب در نوع خود، بى سابقه است. قسمت نخست‌ المزار، درباره مناسك زيارت امير المؤمنين عليه السلام و امام حسين عليه السلام است و قسمت دوم آن، درباره مناسك زيارت پيامبر صلى الله عليه و آله، حضرت فاطمه عليها السلام، ساير ائمه عليهم السلام، و نيز قبور شهدا و شيعيان. نظم و سامان مطالب كتاب، اين گونه است كه ابتدا فضيلت و ارزش هر زيارت، با استناد به احاديث معصومان عليهم السلام روشن مى‌گردد و سپس آداب، اذكار و چگونگىِ زيارت در مراحل و حالات مختلف، ذكر مى‌شود.

به استناد دو مقدّمه كتاب، شيخ مفيد ابتدا مناسك زيارت امير المؤمنين و امام‌

[1]. المزار، ص 13.

[2]. رجال النجاشى، ص 401.

[3]. الإرشاد، ج 2، ص 134؛ معالم العلماء، ص 149؛ محاسبه النفس، ص 37؛ فرحة الغرى، ص 117.

[4]. بحار الأنوار، ج 1، ص 7.

[5]. تهذيب الأحكام، ج 6، ص 1.

[6]. فرحة الغرى، ص 117، 138.