در تحقيق كتاب، از نسخه‌اى كامل استفاده شده؛ اگرچه ويژگى‌هاى آن ذكر نشده است.[1] چند نسخه خطّى از اين كتاب، موجود است: نسخه خيابانى در كتاب‌ وقائع‌ الأيّام‌، نسخه سماوى، نسخه كتاب‌خانه كاشف الغطاء، و نسخه فضل اللَّه شيخ الاسلام در زنجان، كه به خطّ نصر اللَّه قزوينى و در سال 1280 ق، از روى نسخه محمّد باقر مجلسى استنساخ شده است.[2] در مصادر كتاب‌شناسى، عنوان اين كتاب، تاريخ الأئمة عليهم السلام،[3] الهداية[4] و الهداية الكبرى‌[5] آمده است. اين كتاب در مصادر حديثىِ متأخّر، كم ديده مى‌شود. كجورى در الدمعة الساكبة[6] و نيز محمّد باقر مجلسى و ميرزا حسين نورى، از آن نقل كرده‌اند.

موضوع‌ الهداية الكبرى‌ تاريخ، شرح حال و دلائل و شواهد نبوّت و امامت پيامبر و ائمه عليهم السلام است. نسخه چاپى كتاب، شامل مقدّمه بلند محقّق كتاب و اصل كتاب است.

درمقدّمه محقّق، شرح حال مؤلّف، معرّفى كتاب و توضيحاتى درباره آرا و عقايد علوى‌ها آمده است. اصل كتاب، در چهارده باب با اسامى چهارده معصوم- به ترتيب، از پيامبر صلى الله عليه و آله، فاطمه عليها السلام، على عليه السلام و فرزندان او تا حضرت حجّت-، سامان يافته است.

مؤلّف در آغاز هر باب، شناس‌نامه معصوم را ذكر مى‌كند. از مطالب اين باب‌ها مى‌توان چنين نام برد: نام معصوم، نام پدر و مادر، سال ولادت، سال وفات، مدّت عمر، القاب و كنيه‌ها، فرزندان، زنان، حوادث خاص، و نيز دلايل و شواهد برگزيدگى آنها در جايگاه نبوّت و امامت و عصمت؛ يعنى همان فضائل و مناقب هر كدام، كه به تفصيل، درباره آن بحث كرده است. وى گاه، اقوال مختلف را نقل و سپس نقد مى‌كند.

روايات، با اسناد كامل و گاه ناقص، از ائمه عليهم السلام است. شاكله و ساختار بحث، مانند

[1]. الهداية الكبرى، ص 437.

[2]. الذريعة، ج 25، ص 164- 165.

[3]. رجال النجاشى، ص 67.

[4]. بحار الأنوار، ج 102، ص 65؛ مستدرك الوسائل، ج 1، ص 196.

[5]. الذريعة، ج 25، ص 164.

[6]. الذريعة، ج 25، ص 164.