د- تاريخ و شرح حال و فضائل‌

1. تاريخ الأئمة عليهم السلام‌

مؤلّف: ابن ابى ثلج كاتب بغدادى‌

ناشر: كتاب‌خانه آية اللَّه مرعشى نجفى، چاپ اوّل، 1406 ق‌

ناشر تاريخ الأئمة، به نسخه‌اى خطّى از آن اشاره نكرده و تنها متذكّر شده است كه اين كتاب به همراه شش كتاب ديگر- به نام: مسار الشيعة، تاج المواليد، تاريخ مواليد الأئمة ووفياتهم‌، ألقاب الرسول و عترته‌، المستجاب من كتاب الرشاد، و توضيح المقاصد-، در مجموعه‌اى نفيس قرار داشت.[1] تاريخ الأئمّة عليهم السلام‌ در برخى منابع كتاب‌شناسى، در شمار تأليفات ابن ابى ثلج ذكر شده است.[2] اين كتاب، حجم كمى دارد و درباره تاريخ پيامبر خدا و ائمه عليهم السلام است. در ابتداى كتاب، طريق راوى آن به مؤلّف و اسناد مؤلّف به مشايخ حديث، ذكر شده است. به موجب اين اسناد، راوى كتاب، محبّ الدين ابو عبد اللَّه محمّد بن محمود بن حسن بن نجّار بغدادى است كه در مدرسه مستنصريه بغداد، حديث مى‌گفته است. وى اين كتاب را از سه نفر از مشايخ خود نقل كرده كه عبارت‌اند از: ابو عبد اللَّه محمّد بن عبد الواحد بن فاخر قرشى، ابو ماجد محمّد بن حامد بن عبد المنعم بن عزيز واعظ و ابو محمّد اسعد بن احمد بن حامد ثقفى. اين سه نفر، همگى از ابو منصور عبد الرحيم محمّد بن احمد سرابى شيرازى نقل كرده‌اند و او از ابو مسعود احمد بن محمّد بن عبد العزيز بن شادان بَجَلى، از ابو على احمد بن محمّد بن على عمادى نسوى، از ابو العبّاس احمد بن ابراهيم بن على كندى (در مكّه، در سال 350 ق)، و او از ابوبكر محمّد بن احمد بن محمّد بن عبد اللَّه بن اسماعيل، معروف به ابن ابى ثلج.

ابن ابى ثلج در اين اسناد، از طريق عتبة بن سعد بن كنانه، از احمد بن محمّد فاريابى، از

[1]. تاريخ الأئمّة، ص 4.

[2]. رجال النجاشى، ص 381؛ الذريعة، ج 3، ص 218.