كرد و تا سال 458 در آن جا بود. اوج گرفتن درگيرى‌هاى مذهبى در بغداد، به آتش كشيدن كتاب‌خانه و محلّ تدريس او در محلّه كرخ را در پى داشت و وى ناگزير، به نجف رفت.[1] شيخ طوسى، فرزانه‌اى وارسته بود[2] و به جهت گستردگى حوزه‌هاى دانش و عمق علمى‌اش و نيز تأثير فراوانى كه در دانش‌هاى شيعى نهاد، «شيخ الطائفة على الاطلاق» لقب گرفت.[3] معروف‌ترين مشايخ حديثى او را مى‌توان چنين نام برد:

شيخ مفيد، سيّد مرتضى، حسين بن عبيد اللَّه غضائرى، ابو الحسن جندى، ابن عبدون، ابن صلت و ابن ابى جيد.

تأليفات‌

شيخ طوسى در زمينه‌هاى گوناگونى چون فقه، اصول، كلام، ادب، تفسير، اخبار و رجال، ده‌ها كتاب تأليف كرد.[4] آثار چاپى: 1. تهذيب الأحكام‌، 2. الاستبصار، 3. الرجال‌، 4. الفهرست‌، 5. مصباح المتهجّد، 6. الغيبة، 7. اختيار معرفة الرجال‌، 8. المجالس فى الأخبار كه به‌ الأمالى‌ نيز معروف است.

آثار ناياب: 9. مقتل الحسين عليه السلام‌، 10. أخبار مختار، 11. هداية المسترشد.

اثر نايابى كه در منابع متأخّر، انعكاس يافته است: 12. هدايه المسترشد و بصيرة المتعبّد. اين كتاب كه در زمينه دعا و عبادت است، در اختيار ابن طاووس بوده و وى از آن با عنوان‌ هداية المسترشد نقل كرده است.[5] اثر خطّى: كتاب 13. مختصر المصباح‌. نسه خطّى اين كتاب متعلّق به سال 715 ق، در چندين كتاب‌خانه در ايران و عراق موجود است.[6] اين كتاب كه‌ المصباح الصغير نيز

[1]. خلاصة الأقوال، همان جا؛ الفوائد الرجالية، همان جا؛ النهاية، ص 6- 7، مقدّمه آقا بزرگ.

[2]. نجاشى، ص 403.

[3]. خلاصة الأقوال، همان جا؛ رجال ابن داوود، ص 169؛ الفوائد الرجالية، ج 3، ص 227.

[4]. رجال النجاشى، ص 403؛ الفهرست، طوسى، ص 240- 242؛ معالم العلماء، همان جا.

[5]. فتح الأبواب، ص 177، 242.

[6]. الذريعة، ج 8، ص 177؛ ج 20، ص 209؛ فهرس التراث، ج 1، ص 532.