ساير علوم اسلامى، منهج‌هاى حديث پژوهى، قلمرو دانش‌هاى حديث و تأثير سنّت‌ها و فرهنگ‌ها بر حديث، مطرح مى‌گردد.

در زمينه دانش‌هاى نظرى نيز دو نوع دانشْ پيشنهاد شده است: ارزيابى اسناد و فقه الحديث.

دانش‌هاى تطبيقى هم دو بخش دارند: دانش‌هاى تطبيقى سَندى؛ يعنى اجراى قواعد ارزيابى سند بر روى رجال حديث. اين دانش تطبيقى رجال است كه بخشى از آن، بحث‌هاى نظرى است كه اندك است؛ مثلًا مرحوم آية اللَّه سيد ابوالقاسم خويى فقط در چهل صفحه نخست جلد اوّلِ «معجم رجال الحديث»، بحث‌هاى نظرى را مطرح كرده است؛ اما در بقيه مجلدات اين كتاب (23 جلد) كار تطبيقى را دنبال كرده است.

دانش‌هاى تطبيقى فقه الحديثى نيز همان: شرح‌نويسى بر احاديث و حَمل احاديث مشكل است.

دانش‌هاى مُعين نيز از: اصطلاحات، اجازات و بحث تحمّل و ادا، تشكيل شده است.

ط. بررسى سند

از ديگر كارهاى بايسته در حوزه علوم حديث، مسئله بررسى سند حديث است.

شيوه بررسى سند، نياز به كار جدّى دارد. دين براى بررسى اسناد، روش بديعى را ارائه نداده است. بنابراين، ما را طبق قواعد اصولى به آنچه كه عقلا در بررسى اسنادشان عمل مى‌كنند، ارجاع داده است. بر اين اساس بايد ببينيم عقلا براى بررسى اسناد و متون گذشته چه راهى را دنبال مى‌كنند؟ يكى از راه‌هاى عقلا، بررسى سند از طريق متن حديث است؛ يعنى نقد سند از طريق نقد متن. بررسى‌هاى تاريخى، راه ديگرى است. مقايسه نسخه‌ها، نوع خط، واژه‌هاو... ممكن است روش ديگرى‌