7. علامه مجلسى، كتاب ديوان را در رديف مصادر بحارالأنوار ذكر مى‌كند[1]

و در ارزيابى آن مى‌نويسد:

و كتاب الديوان انتسابه إليه- صلوات‌اللَّه عليه- مشهور، و كثير من الأشعار المذكورة فيها مروية فى سائر الكتب، و يشكل الحكم بصحّة جميعها و يستفاد من معالم ابن شهرآشوب أنّه تأليف على بن أحمد الأديب النيسابورى من علمائنا و النجاشى عدّ من كتب عبدالعزيز بن يحيى الجلودى، كتابَ شعر على عليه السلام.[2]

8. برخى از صاحب‌نظران معتقدند اين ديوان، به سان كتاب‌هاى اندرز و موعظه، نياز به مدرك ندارد (چون مرجعى نمى‌خواهد روى مطالب آن، فتوا بدهد)؛ اما جمع‌آورى مدرك براى اشعار، مطالب آنها را مطمئن‌تر و محكم‌تر مى‌گرداند.[3]

9. دكتر ابوالقاسم امامى در مقدمه ترجمه أنوارالعقول، ارزيابى سنجيده و تحليل جامعى از اين ديوان‌ها ارائه مى‌كند و مى‌گويد:

به هر روى، اين درست است كه حضرت، شعر مى‌سروده و خود سخنور و سخن‌سنج و نقاد شعر بوده است. اوج سخن در نهج‌البلاغه و نيز داورى امام درباره برترى شعر امرؤ القيس، شاعر نامدار جاهلى (ر. ك: نهج‌البلاغه، شهيدى، حكمت 455؛ فيض الاسلام، حكمت 447)، خود بر اين سخن گواه است؛ ليك، شعر و شاعرى، با همه نقش رسانه‌اى و اهميتى كه در پيكارهاى آغاز اسلام داشته و با آن‌كه پيامبر گرامى اسلام، شعر نيكو را مى‌ستوده و برخى سرايندگان را نواخته است، باز، اين گونه از سخن، بويژه در هنگامه نزول قرآن كريم و درخشش آيه‌هاى آسمانى، رنگ جاهلى‌اش را باخته بوده و در پايه‌اى از ارزش نبوده است كه انگيزه امام عليه السلام در سرودنِ شاعرانه باشد؛ به گونه‌اى كه شعر او همانند نثرش در نهج‌البلاغه، چنان و چندان باشد كه حضرت را در شمار سرايندگان رسمى تاريخ ادب تازى در آورد؛ وگرنه سيد رضى، صاحب آن ديوان و آن پايه در ادب تازى، گردآورنده نهج‌البلاغه و نويسنده خصائص امام و بر افرازنده پرچم سخنورى امام‌

[1]. مجلسى، محمدباقر، بحارالأنوار، ج 1، ص 22.

[2]. همان، ص 42.

[3]. زمانى، مصطفى، ترجمه ديوان امام على، ص 18( مقدّمه مترجم).