اسم الکتاب : حديث پژوهى المؤلف : مهريزى، مهدى الجزء : 1 صفحة : 361
محمد بن اسحاق (م 151 ق) صاحب كتاب سيرةالنبى گردآورده است. اين ديوان، دومين مأخذ أنوار العقول شمرده مىشود[1]
و از آن، اطلاع ديگرى در دست نيست.
4. ديوان أميرالمؤمنين، گردآورده ابن الشجرى هبةاللَّه بن علىبن محمد (م 543 ق) كه سومين مأخذ أنوارالعقول به شمار مىرود.[2]
5. الحديقةالأنيقة، گردآورده محمد بن حسين بن حسن بيهقى كَيدُرى نيشابورى (م 548 ق) كه مىگويد: اين ديوان، گزيده ديوان جمع آورده فَنجگِردى و ديوانى ديگر از اميرمؤمنان عليه السلام در زمينه ادب و اندرز است. مؤلف الذريعة حدس مىزند كه نسخه مورّخ 807 قمرىِ آن را در كتابخانه خوانسارى ديده است.[3]
از اين ديوان نيز نشانى به دست نيامده است.
6. أنوارالعقول فى أشعار وصىالرسول صلى الله عليه و آله كه ديوان مفصّل كَيدُرى است. او شعرها را به ترتيب الفبايى قافيهها گردآورده و مآخذ بسيارى از شعرها را باز گفته است.[4]
آغاز اين ديوان: «الحمدللَّه الذى دانت لعزته الجبابرة، تضعضعت دون عظمته الأكاسرة...» و پايان آن: «هذا ما أكدى إليه كدّى...» است. شيخ آقابزرگ تهرانى اعتقاد دارد كه يك نسخه از أنوار العقول را ديده و ديوان چاپى معروف به ديوان أميرالمؤمنين را، در ترتيب، به آن نزديك يافته است؛ هرچند اسانيد و بسيارى از شعرها در ديوان به چشم نمىخورد.[5]
دكتر امامى نيز در مقدّمه ترجمه أنوارالعقول، بر اين مطلب تأكيد دارد.[6]
از اين كتاب، نسخههايى در دست است كه دربخش نسخهشناسى معرفى مىشود.
[1]. تهرانى، آقابزرگ، الذريعة إلى تصانيفالشيعة، ج 2، ص 432 و ج 9/ 1، ص 101؛ كيدرى بيهقى، أنوارالعقول، ص 92.
[2]. تهرانى، آقابزرگ، الذريعة إلى تصانيفالشيعة، ج 2، ص 316؛ كيدرى بيهقى، أنوارالعقول، ص 92.
[3]. تهرانى، آقابزرگ، الذريعة إلى تصانيفالشيعة، ج 2، ص 432 و ج 9/ 1، ص 101 و ج 6، ص 381.
[4]. اين كتاب به وسيله كامل سلمان جُبورى در سال 1419 ق/ 1999 م تحقيق شده و به چاپ رسيده است.
[5]. تهرانى، آقابزرگ، الذريعة إلى تصانيفالشيعة، ج 2، ص 434- 431.
[6]. ديوان امام على عليه السلام، تصحيح و ترجمه ابوالقاسم امامى، ص 33 و 32.
اسم الکتاب : حديث پژوهى المؤلف : مهريزى، مهدى الجزء : 1 صفحة : 361