ديوان امام على‌[1]

درآمد

1. آيا سرودن شعر، با مقام عصمت و امامتْ سازگارى دارد؟ و آيا امامان، همچون پيامبر صلى الله عليه و آله، از سرودن شعر منع شده‌اند؟ اين نخستين پرسشى است كه در طليعه بررسى ديوان‌اميرمؤمنان عليه السلام رخ مى‌نمايد. جايگاه بررسى اين پرسش، دانش كلام است. در اين‌جا به اجمال اشاره مى‌كنيم كه دليل عقلى و نقلى براى بر حذر بودن امامان معصوم از سرودن شعر در دست نيست و اتفاق نظر در گزارش سروده‌هايى از آنان، دليل بر سروده شدن شعر به وسيله آنان است.[2]

2. آيا از امام على عليه السلام شعرى منقول است و در منابع حديثى و تاريخى، سروده‌اى از وى گزارش شده است؟ پاسخ اين پرسش نيز به اتفاق مورخان و صاحب‌نظران، مثبت است. بسيارى از اديبان، مورّخان و محدّثان، اشعارى از حضرت نقل كرده‌اند كه در نكته سوم به‌تفصيل بدان پرداخته مى‌شود.

3. آيا امام على عليه السلام شاعر بود؛ چنان‌كه خطيب و سخنور بود و فضايل و كمالات بسيار داشت؟

اين پرسش، ادامه پرسش پيشين است؛ يعنى: آيا شمار اشعار امام عليه السلام بدان حد

[1]* اين مقاله، پيش از اين، در دانش‌نامه امام على عليه السلام منتشر شده است.

[2]. براى آگاهى بيش‌تر در اين زمينه، ر. ك: ديوان‌الإمام على عليه السلام، شرح و ضبط عمر فاروق الطباع، ص 10- 6.