قرائات و قراء

قرائات و قراء

(شاخه‌اى از علوم قرآنى؛ پيرامون شيوه‌ها، انواع و شرايط قرائت و طبقات قرّا و اصول قرائات آنها)

يکى از مباحث تاريخى در علوم قرآنى «شناسايى قرائات و قراء» است.

در اين شاخه از مباحث علوم قرآنى، زندگانى و شرح‌حال قاريان و نيز شيوه‌هاى قرائت آنان بررسى و نيز از قرائت‌هاى صحيح، آحاد، متواتر، ارکان صحت قرائات، طبقات قراء و… نيز سخن گفته مى‌شود.

در ميان علوم اسلامى، اولين علمى كه تكوّن يافت علم قرائت و پس از آن علم تفسير بود. علم قرائت مربوط به لفظ قرآن است كه چگونه خوانده شود، و علم تفسير مربوط به مفاهيم و معانى كلام الله مجيد است.

در علم قرائت، اصول و قواعد وقف و وصل و مدّ و تشديد و ادغام و غيره بيان مى‌شود. بعلاوه بعضى از كلمات قرآن كريم كه به شكلهاى مختلف قرائت‌شده است، شكل‌هاى مختلف قرائت آنها بيان مى‌شود.

صحابه قرآن را از پيغمبر اكرم مى‌آموختند. رسول اكرم بعضى از صحابه را مستقيما تعليم مى‌دادند و سپس آنان را مأمور تعليم برخى ديگر مى‌كردند. تابعين كه عصر رسول اكرم را درك نكرده بودند قرآن را از صحابه آموختند. در همين وقت‌بود كه گروهى متخصص قرائت و تعليم صحيح قرآن به وجود آمد و عامه مسلمانان كه در اين هنگام زياد شده بودند و با حرص و ولع شديد به تعلم قرآن رو كرده بودند، به اين متخصصان رو مى‌آوردند. اين متخصصان كيفيت قرائت‌خود را از ائمه يا از صحابه روايت مى‌كردند و هر كدام به نوبه خود شاگردان و متخصصانى تربيت مى‌كردند كه در كتب تواريخ و تراجم ضبط شده است.