«كَفى بِالْمَرءِ عَيباً أنْ يُبصِرَ مِنَ النّاسِ ما يَعمى عَنْهُ مِنْ نَفْسِهِ;[1]

بزرگ ترين عيب براى انسان، اين است كه عيب ديگران را با كنجكاوى به دست آورد و خود، داراى همان عيب باشد، ولى آن را حس نكند.»

گروه عيب جو، اگر نيرويى را كه در راه بدگويى و سرزنش ديگران به كار مى برند، در اصلاح خود به كار مى بردند و به جاى عيوب مردم شناسى، به «خودشناسى» مى پرداختند، چه بسا به سعادت نزديك تر بودند; اين جاست كه به ارزش حديثى كه از يكى از پيشوايان بزرگ ما رسيده است پى مى بريم كه فرموده اند: «مَنْ بَحَثَ عَنْ عُيُوبِ النّاسِ فَلْيَبْدَأ بِنَفْسِهِ;[2] هر كس در عيوب ديگران كنجكاوى كند، بهتر است كه نخست معايب خود را مورد بررسى قرار دهد».

بزرگ ترين عيب چنين كسانى، اين است كه هرگز قابل معاشرت و زندگى نيستند; زيرا رازهاى درونى و اسرار باطنى انسان را آشكار مى سازند و هيچ همنشينى از زيان مصاحبت آنها در امان نيست; بر همين اساس، اميرمؤمنان (عليه السلام) از معاشرت با اين گروه نهى كرده و مى فرمايد:

«إيّاك ومُعاشِرَةَ مُتَبَبِّعى عُيُوبِ النّاسِ! فإنّهُ لَمْ يَسْلَمْ مُصاحِبُهُمْ مِنْهُمْ;[3]

«از معاشرت عيب جويان بپرهيزيد; زيرا هيچ كس از ضرر آنها در امان نمى ماند».