به آنچه خارج از توان او است تكليف نمى كند. چنانكه مى فرمايد:

(إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُ بِالعَدْلِ وَ الإِحْسانِ وَ ايتاءِ ذِي القُرْبى وَيَنْهى عَنِ الفَحْشاءِ وَالمُنْكَرِ وَالْبَغْىِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ)(نحل/90): خدا به دادگرى و نيكى و دستگيرى از نزديكان فرمان مى دهد، و از فحشا وكار ناروا و ستم نهى مى كند، شما را پند مى دهد باشد كه متذكر شويد. از آنجا كه عدل و نيكى و دستگيرى از بستگان، مايه كمال انسان، و آن سه فعل ديگر مايه سقوط اوست، سه فعل نخست را واجب ساخته و از سه فعل اخير نهى كرده است.

همچنين درباره اينكه تكليف الهى فراتر از توان انسان نيست مى فرمايد:(لا نُكَلِّفُ نَفْساً إِلاّوُسْعَها)(مؤمنون/62): خدا هيچ انسانى را جز به مقدار توانش تكليف نمى كند.

جـ عدل جزايى: خدا هرگز به مؤمن و كافر، و نيكوكا ر و بدكار، از نظر پاداش و كيفر يكسان نمى نگرد، بلكه هر انسانى را مطابق استحقاق و شايستگى او، پاداش و كيفر مى دهد. بر همين اساس، تا تكاليف خود را از طريق پيامبران به انسانها ابلاغ نكند و به اصطلاح اتمام حجت ننمايد، هرگز آنها را مؤاخذه نمى كند، چنانكه مى فرمايد:

(وَما كُنّا مُعَذِّبينَ حتّى نَبْعَثَ رَسُولاً) (اسراء/15): تا پيامبرى را نفرستيم، هرگز عذاب نمى كنيم.

و نيز مى فرمايد: (وَ نَضَعُ المَوازِينَ القِسْطَلِيَومِ القِيامَةِ فَلا تُظلَمُ نَفسٌ شَيئاً) (انبياء/47): در روز رستاخيز ترازوهاى عدل را برپا مى داريم، پس به هيچكس كمترين ستمى نمى شود.