الزكاة، وتعطوا الخمس من المَغْنَم»[1]: شهادت بر يگانگى خدا، و برپاداشتن نماز، و پرداختن زكات و اينكه يك پنجم درآمدها را بپردازيد.

مسلماً غنيمت در اين حديث درآمدهاى غير جنگى است، زيرا مى گويند: ما درنقطه اى هستيم كه دسترسى به پيامبر نداريم، يعنى از ترس مشركان نمى توانيم به مدينه بياييم، اين گونه افراد كه در محاصره مشركان بودند توانايى جهاد با مشركان را نداشتند تا خمس آن را بپردازند.

علاوه بر اين روايات ائمّه اهل بيت (عليهم السلام) بر لزوم پرداخت خمس از هرگونه درآمد تصريح كرده و نقطه ابهامى باقى نگذاشته است.[2]

اينها يك رشته از فروع فقهى است كه شيعه درباره آنها نظر و رويّه اى خاص را برگزيده است. البته اختلاف شيعه با ديگران در مسئله فروع منحصر به موارد ياد شده نيست، و فى المثل در ابواب خمس، وصيت و ارث[3] نيز اختلاف نظر وجود دارد، ولى گذشته از اشتراك شيعه با ديگران در كلّيات احكام، تدريس فقه به صورت تطبيقى و بويژه توجه به آرا و نظريات مستدل خاندان وحى (عليهم السلام)، مى تواند از همين مقدار فاصله اهل سنت با شيعيان نيز بكاهد.

اصل يكصد و چهل و نهم

تمدن اسلامى مرهون تلاشهاى بى وقفه امت اسلامى است. آنان با