اصل هشتاد و دوم

در كتب حديث و تفسير رواياتى وارد شده است كه برخى آنها را دليل بر تحريف قرآن قرار داده اند، ولى بايد توجه نمود كه:

اوّلاً، اكثر اين روايات از طريق افراد و كتابهايى نقل شده كه از وثاقت و اعتبار لازم برخوردار نيستند، مانند كتاب قراءات احمد بن محمد سيارى (م286) كه علماى رجال، روايات او را ضعيف خوانده، و مذهب او را فاسد دانسته اند[1] يا كتاب على بن احمد كوفى (م352) است كه علماى رجال درباره او گفته اند: در پايان عمر راه غلو را در پيش گرفت.[2]

ثانياً، قسمتى از اين روايات، كه بر تحريف حمل شده است، جنبه تفسيرى دارد. به عبارت ديگر، مفاد كلّى آيه در روايت تطبيق بر مصداق شده، و عده اى تصور كرده اند كه تفسير و تطبيق مزبور جزء قرآن بوده و از آن حذف گرديده است. مثلاً «صراط مستقيم» در سوره حمد، در روايات به «صراط پيامبر و خاندان او» تفسير شده، و پيداست كه چنين تفسيرى، تطبيق كلى بر فرد اعلاى آن است.[3]

امام خمينى (رحمه الله) رواياتى را كه از آنها تحريف برداشت شده بر سه دسته تقسيم كرده است:

الف ـ روايات ضعيف، كه با آن نمى توان استدلال كرد;

ب ـ روايات ساختگى، كه شواهد جعلى بودن در آنها نمايان است;

ج ـ روايات صحيح، كه اگر در مفاد آنها كاملاً دقت گردد روشن مى شود