اصطلاح كوسه و ريش پهن، چيز ديگرى هست؟

آيا در جهان، فردى پيدا مى شود كه بگويد سه مساوى است با يك؟

آيا چنين تأويل علتى جز اين دارد كه آنان در بن بست عجيبى قرار گرفته اند.

از يك طرف دلايل قطعى يكتاپرستان را در نظر مى گيرند و مى بينند كه دلايل عقلى هر نوع نظير و همتا را براى خدا محكوم مى سازد. از طرف ديگر عقيده موروثى (تثليث) را در نظر مى گيرند كه در دل جامعه مسيحى رسوخ كرده است.

در اين صورت چاره اى جز اين نمى بينند كه به چنين تناقض گويى پناه ببرند و بگويند كه، يك و سه با هم مساويند.

2. شركت سهامى خدايان

تفسير ديگر «تثليث» اين است كه اقانيم سه گانه بدون اين كه هر كدام داراى تشخص و استقلال باشد، بر اثر تركيب و به هم پيوستگى، ذات خداى جهان را تشكيل دهند و در حقيقت هيچ يك از اين اجزاى سه گانه خدا نيست، بلكه خداى جهان همان نتيجه است كه از تركيب سه گانه توليد مى گردد.

اشكال اين نوع تفسير اين است كه خدا در نتيجه مركب مى شود و در تشخص و تحقق خود نياز به اجزاى ذات خويش پيدا مى كند. و تا اين اجزا دست به دست هم ندهند و به هم آميخته نشوند، خداى جهان تحقق نمى پذيرد. در اين صورت مسيحيت با بن بست هاى بدترى روبه رو مى شود.

الف. خداوند جهان در تحقق خود به غير (هر يك از اجزاى سه گانه غير از خدا هستند، بلكه با تحقق هر سه جزء، خدا تحقق مى پذيرد) نياز خواهد داشت، در حالى كه موجود نيازمند هيچ گاه خدا نخواهد بود; بلكه ممكن و