مقصود از حكمت چيست؟

حكمت در لغت يك معناى جامع و وسيعى دارد كه بر هر سخن و نظريه محكم و پا برجايى كه ضامن سعادت انسان است گفته مى شود; بنابراين هر نظريه سودمندى كه ضامن صلاح فرد و اجتماع باشد، از مصاديق حكمت است. هر عقيده اى در باب معارف و خداشناسى و صفات او و ساير مسائل عقيده اى كه مطابق و عين حق و صواب باشد، حكمت است. همچنين تفسير رواياتْ از «حكمت» به احكام فرعى فقهى يا شناسايى امام و يا نصايح و پندهايى كه ضامن مصلحت اجتماع است از اين باب است. هر نظريه صحيح، هر رأى حق و پا برجا در علوم نظرى و مسائل عملى، حكمت است و تمام اينها از مصاديق اين لفظ به شمار مى روند.

حالا لقمان حكيم از اين خرمن بى پايان حكمت، چقدر نصيب داشته است، خدا مى داند. ولى از نصايح و سخنان عالى و حكيمانه اى كه در اين سوره از او نقل شده و از دستورات سودمندى كه از اين مرد حكيم درباره مسائل اخلاقى و اجتماعى در كتاب هاى حديث ديده مى شود و از اين كه مدت ها مرجع سؤالات در «بنى اسرائيل» بوده و سخنان بكر و بى سابقه اى در قسمت هاى مختلف، از آن جمله طب و بهداشت، از او شنيده شده است، همه گواه محكم است بر اين كه اين مرد در علوم نظرى و اجتماعى و اخلاقى، از بزرگان دانشمندان عصر خود بوده و شايسته بود كه به «لقمان حكيم» مشهور و معروف گردد.