آنها سرباز مى زند. اين سخن تهمتى بيش نيست، بايد گفت كه متافيزيسينها اشيا را به دو صورت، آن هم براى دستيابى به دو مقصد مورد بررسى قرار مى دهند:

گاه هدف آنان اين است كه وضع فعلى شىء را بشناسند در اينجا از طرق گوناگون به بيان مشخصات فعلى شىء مى پردازند، بدون اينكه به توضيح سوابق وجودى آن رسيدگى كنند، و در نخستين مراحل تحصيل اين نوع شناسايى بسيار مفيد است.

گاه هدف آنان وسيع و گسترده بوده و مقصودشان اين است كه ريشه انديشه ها و تاريخ، و يا وضع قبلى وجود شىء را به دست آرند. در اين موقع، به ريشه گرايى پرداخته، و جامعه و اشيا را در حا ل حركت و تغيير مورد بررسى قرار مى دهند. مراجعه به كتب تاريخ جوامع و علوم طبيعى اين حقيقت را به روشنى ثابت مى كند.

قرآن مجيد آنگاه كه ريشه آفرينش آسمانها را بيان مى كند مى گويد:

(ثُمَّ اسْتَوى إِلَى السَّماءِوَهِىَ دُخانٌ...) .[1]

«آنگاه به آفرينش آسمانها پرداخت، در حاليكه آنها گاز بودند».

در جاى ديگر نيز، آنگاه كه درباره ريشه حيات بحث مى كند مى گويد:

(...وَجَعَلْنا مِنَ الماءِكُلَّ شَىء حَىّ...) .[2]

«از آب هر چيز زنده اى را آفريده ايم».

براى اولين بار موجود زنده در آب پيدا شده است.