شخصيتهاى اسلامى، از طرف ديگر، و سماجت و مقاومت خليفه، بر روش خود، از ناحيه سوم، سر انجام به قتل او منجر گرديد. سپس با اكثريت قريب به اتفاق مسلمين، امام على (عليه السلام) براى سرپرستى مسلمين بر گزيده شد.

تقوى و پارسايى امام و اصرار انقلابيون كه امام را روى كار آورده بودند، به وى اجازه نداد كه عمال خليفه پيشين را بر جاى خود باقى بگذارد. حتى بيم آن ميرفت كه در صورت ابقاء، همان گروهى كه بر خليفه سوم شوريدند، و مقدمات قتل او را فراهم كردند، بر امام نيز بشورند.

امام، چه از نظر كسب رضاى خدا و احياء سنت پيامبر، و پيروى از مقتضاى تقوا و پارسايى، و چه از نظر حفظ افكار عمومى كه خواهان ايجاد دگرگونى در نظام بودند، ناچار بود كه به شخصيتهائى مانند «زبير بن عوام»، «طلحة بن عبيد اللّه» كه آن روز ثروت عظيم و سرسام آورى را به هم زده بودند، مقام و مسئوليتى ندهد و يا امثال معاويه را كه بسان قيصر در قصور رؤيايى شام حكومت ميكردند از كار بر كنار كند، در غير اين صورت نه تنها تحت فشار وجدان خود قرار ميگرفت، بلكه با مخالفت انقلابيون عراق و مصر كه خليفه سوم را از عرش قدرت به زمين كشيدند، روبرو ميشد.

نتيجه پيروى از چنين روش، اين شد كه طلحه و زبير با پول سر شار امويها، جنگ جمل را به راه انداختند، و جان خود را در راه دنيا طلبى و مقام خواهى (استاندارى بصره و كوفه)، از دست دادند. در اين شرايط معاويه، از امام خواست كه استاندارى شام را به او واگذار كند، چنين در خواستى، با توجه به اصولى كه امام بر آن ايمان داشت و شرايطى كه بر او حكومت ميكرد، مورد موافقت قرار نگرفت او براى ابقاء خود پرچم مخالفت برافراشت و ياغيگرى را آغاز كرد. امام پس از اتمام حجت، با سپاهى گران به سوى شام حركت كرد تا با قدرت نظامى، ريشه مخالفت را براندازد سر انجام، سپاه امام با لشگر معاويه (كه با خدعه و حيله او را متهم به قتل