اكثريت و محور حق و هدايت بودن آنان; چيزى نيست كه بتوان بر آنها اعتماد كرد.

شاخص سوّم، گمراهترين فرقه را كسانى ميداند كه در احكام فقهى به «قياس» عمل ميكنند. عمل به قياس هر چند از نظر فقه شيعه ممنوع است و رواياتى در رد اين روش فقهى وارد شده است، ولى عاملان به قياس را، گمراهترين فرقههاى اسلامى دانستن، خالى از مبالغه نيست و ساحت مقدس پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) از آن، پيراسته است. گذشته بر اين «عمل به قياس» يك اصطلاح فقهى يا اصولى است كه در آن زمان، چندان مفهوم واضحى نزد ياران پيامبر (مخاطبان اين حديث)، نداشته است و بسيار بعيد به نظر ميرسد، كه پيامبر، با چنين مفهوم مبهمى با آنان سخن بگويد و در معرّفى عظيمترين فرقه گمراه، به آن اكتفا ورزد.

بنا بر اين، از شيوه نخستين، طرفى نميتوان بست، پس بايد راه دوم را پيمود، و به روايات ديگر پيامبر گرامى كه در زمينههاى مختلف وارد شده است و به گونهاى با حديث «افتراق امت» پيوند دارد، رو آورد و ابهام را بر طرف كرد. ما در اين جا، به نقل سه حديث كه از احاديث مسلم و متواتر اسلامى است، بسنده مى كنيم و بحث گسترده، پيرامون اين موضوع را به كتابهاى ديگر حواله ميدهيم.

1ـ حديث ثقلين

حديث «ثقلين» يا «خليفتين» از احاديث متواتر اسلامى است كه در كتابهاى حديث و تفسير و تاريخ وارد شده است. ترمذى و نسائى در صحيح خود، حديث ياد شده را چنين نقل ميكنند:

«يا ايها الناس انى تركت فيكم ما ان اخذتم به لن تضلوا كتاب اللّه و عترتى اهل بيتى».