برخى از آيات، رقم هفتاد، به عنوان كنايه از كثرت و فزونى وارد شده است. چنانكه ميفرمايد: ((اِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللّهُ لَهُمْ))[1].

«هر گاه درباره منافقان هفتاد بار هم طلب آمرزش كنى، خداوند آنان را نميبخشد».

اين وجه، خالى از سستى نيست، زيرا رقم هفتاد و هشتاد، بدون پى آورد آحاد، كنايه از فزونى به كار ميرود، نه ارقام هفتاد و دو، و يا هفتاد و سه. بويژه كه متن حديث حاكى است، پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) به اين ارقام، به همراه آحاد آن، توجه خاصى داشتهاند، بگونهاى كه فرقههاى يهود را هفتاد و يك، و مسيحى را هفتاد و دو، و مسلمانان را هفتاد و سه، معرفى فرمودهاند. عنايت به يك و دو و سه، مانع از آن است كه هفتاد حمل بر كثرت گردد.

2ـ آمار ياد شده، مخصوص اعصار گذشته نبوده، بلكه آينده را نيز در بر ميگيرد. بنابر اين، علت ندارد كه فرقههاى هفتاد و اندى را تنها در قرون گذشته جستجو كنيم، بلكه پرونده حديث، تا روز رستاخيز يا تا قيام مهدى (عليه السلام) باز است و شايد تا آن زمان آمار فرقهها به اين پايه برسد.

د ـ گروه رستگار كيست؟

مهمترين مساله در حديث «افتراق امت به هفتاد و سه ملت»، شناخت گروه «رستگار» است كه پيامبر از آن گزارش دادهاند و ياد آور شدهاند كه: «كلّهم فى النار الاّ واحدة = همه فرق اسلامى در آتشند، جز يك گروه».

شناخت اين گروه رهيده از آتش، براى ما، در زندگى اين سرا و سراى ديگر، حائز اهميت خاصى است. متأسفانه ناقلان حديث و شارحان آن، از خود،