اگر خلاف آن ثابت شد، در اين صورت آيه نميتواند در مقام مناظره، حجت باشد. گزارش از رستگارى قطعى يك گروه انبوه بقول مطلق، يك نوع روشن كردن چراغ سبز در برابر انسانهايى است كه با غرائز و تمايلات مرز ناشناس همراه و همگامند، در اين صورت، چگونه ميتوان گفت: خدا از بهشتى بودن هزاران نفر به طور قطع و جزم گزارش داده است، تا برخى به اعتماد اين گزارش، در زندگى خود از هر قيد و شرطى رها و آزاد باشند; بلكه بايد گفت: خدا از رستگارى اين گروه گزارش داده، ولى شرط كرده است كه تا لحظه مرگ به همان حالت باقى بمانند و چون اين گزارش مشروط است، بايد درباره تحقق شرط و عدم آن، با واقع بينى كامل جستجو كرد و اگر اين جستجو به يكى از دو طرف منتهى شد، در برابر آن به داورى خرد، تن در داد.

2ـ بيعت كنندگان زير درخت

قرآن، گروهى را نيز، به عنوان بيعت كنندگان زير درخت ميستايد.

((لَقَدْ رَضِىَ اللّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ اِذْ يُبايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ ما فِى قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَ اَثابَهُمْ فَتْحاً قَرِيباً))(سوره فتح/18).

«خدا از افراد با ايمان آنگاه كه زير درخت با تو بيعت كردند، خشنود شد، و از آن چه كه در دلهاى آنان بود آگاه گشت، آرامش خود را بر آنان فرود آورد و با پيروزى نزديك، به آنان پاداش داد».

همانگونه كه در مورد گروه پيشين گفتيم، اين نوع رضايتها مشروط به حسن عاقبت و بقاء بر وضع گذشته است و در غير اين صورت، گواه بر رستگارى طرف نخواهد بود. قرآن، داستان قارون را كه پسر عموى موسى و تلاوت كننده