ميكند[1].

4ـ مقالات الاسلاميين، نگارش شيخ ابو الحسن اشعرى. اين كتاب به صورت ملل و نحل نوشته شده و كسانى كه پس از او آمدهاند، از اين كتاب در ملل و نحل، بيشترين بهره را بردهاند. در حقيقت، كتاب «الفَرق بين الفِرق» ابو منصور بغدادى و «ملل و نحل» شهرستانى، اقتباس از اين كتاب ميباشد. و اين كتاب يكى از مصادر مهم، براى نويسندگان ملل و نحل به شمار مى آيد.

وى، در آخر جزء نخست، عقائد اهل حديث را در فصل مخصوصى آورده است كه چندان تفاوتى با مطالب «الابانه» ندارد[2].

5ـ كتاب «التنبيه و الرد»، نگارش ابو الحسين محمد بن احمد ملطى شافعى (متوفاى 377). وى، در اين كتاب، اصول عقائد اهل حديث را ضمن پانزده اصل آورده و همه را از «محمد بن عكاشه»، نقل كرده است[3].

ولى «محمد بن عكاشه»، رواى اين اصول، متهم به دروغگويى و وضع حديث است.

«ابو حاتم رازى»، او را چنين معرفى ميكند:

«درباره او از ابو زرعه سئوال شد، وى گفت: من او را ديدهام، او دروغگو بود، روزى با محمد بن رافع نيشابورى بر ما وراد شد، نخستين حديثى را كه املا كرد، حديثى بود كه آن را به خدا و پيامبر بسته بود»[4].

اين كتابها، بيانگر اصول عقائد اهل حديث است و در اين مورد كتابهاى ديگرى نيز هست كه بيشتر بيانگر عقائد «اشاعره» و «ماتريديه» است كه روى ديگرى از اين سكه ميباشند; هر چند از نظر اعتدال، «ماتريديه»، به «تنزيه»