ترسان مى شود. وقتى كه آياتش بر آنان تلاوت گردد، بر ايمانشان افزوده مى شود و بر پروردگارشان توكل مى كنند».

اين آيه براى افراد با ايمان، سه نشانه متذكر مى شود و هر سه، به ترتيب در روح انسان پديد مى آيند:

الف) ياد خدا، مايه خشيت و خوف مى شود; زيرا به عظمت وجود او پى برده و خود را در برابر او بسيار كوچك مى بيند. از اين جهت يك نوع ترس و لرز بر اندام او حاكم مى گردد، هم چنان كه اين حالت، براى نوع افراد، به هنگام رو به رو شدن با بزرگان رخ مى دهد، تا آن جا كه در حرف زدن، لكنت زبان پيدا مى كنند.

ب) افزايش ايمان به هنگام شنيدن آيات الهى; زيرا خوف و خشيت تفكر مى آفريند و در سايه تفكر، كيفيت ايمان بالا مى رود و درجه يقين افزايش مى يابد.

ج) در پرتو افزايش يقين و بالا رفتن درجه ايمان، سرچشمه هستى را به خوبى مى شناسند و مطمئن مى گردند اسباب و علل ظاهرى، نمايى بيش نيستند و كارها در دست اوست و او خداى سبب ساز و خداى سبب سوز است از اين جهت به او توكل مى كنند و امور خود را به او مى سپارند.

در آيه ديگر يادآور مى شود كه بندگان حقيقى خدا از كنار آيات الهى به سادگى نمى گذرند آن جا كه مى فرمايد:

(وَالَّذِينَ إِذا ذُكِّرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْها صُمّاً وَعُمْياناً).[1]

«كسانى كه وقتى، آيات الهى به آنان گوشزد شود، كور و كر بر آن نمى افتند».

آن چه بيان گرديد همگى از آثار ايمان است كه به انسان حيات معنوى