عمومى باشد، بلكه درشرايط خاصى كه «جامعه سازى» مقدور نباشد، بايد به «فردسازى» بپردازد.

وظيفه امام در دوران غيبت، همان وظيفه ولى دوران موسى است. امام درحال اختفا درامورزندگى دنيوى ودينى مردم تصرفات دارد، با افراد شايسته ولايق درحال تماس بوده، و به فرد سازى وتربيت شخصيتها اشتغال دارد، آيا با داشتن چنين وظايفى باز جا دارد بگوئيم فائده وجودى اين ولى زمان چيست؟

آيه ايكه ضمن پرسش مطرح شده، (يَهْدُونَ بِأمْرِنا) نه تنها مى رساند كه هدايت آنان بفرمان خداست، بلكه مى رساند كه شيوه هدايتشان نيز به فرمان خدا مى باشد. گاهى اراده ومشيت خداتعلق مى گيرد كه آنان درحال اختفا به هدايت اشتغال ورزند، وگاهى مصالح ايجاب مى كند كه از پس پرده غيب برون آيند وموضوع هدايت جمعى را پيش گيرند، درهرحال همه هدايتها وهمه شيوه ها ى هدايت آنان به فرمان خداست.

درروزگارى كه پيامبر درزمينه فردسازى انجام وظيفه مى كردوسه سال تمام مخفيانه، به امر هدايت اشتغال مىورزيد،مضمون آيه (يَهْدُونَ بِأمْرِنا) را درمحدوده فرد اجرا مى نمود واين شيوه هدايت، كار اوبود تا اينكه فرمان خدا فرا رسيد واورا به هدايت جمع دعوت كرد. اين تنها پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله وسلم)نيست كه گاهى درحال سر وپنهانى وبعداً به طور آشكار مردم را هدايت مى كرد، بلكه اين سنت كلى الهى است، گاهى فرمان خدابر اين تعلق مى گيرد كه آنان آشكارا رهبرى كنند، وگاهى مشيت او ايجاب مى كند كه به صورت خفا وپنهانى به فرد سازى اشتغال ورزند.

هردو نمونه درزندگى پيامبرى مانند نوح موجود است، وى نحوه تبليغ خودرا چنين بيان مى كند:«دعوت خود را آشكار ساخته ودر پنهان نيز آنان را