اصولاً شدت رفتار خلفاى عباسى پس از مأمون، آن چنان آشكار است كه سه پيشواى شيعه دركنار آنان با عمر كوتاهى زيستند و جام شهادت نوشيدند.امام جواد (عليه السلام) درسن 25سالگى، امام هادى (عليه السلام)درسن 41سالگى، وامام عسكرى در سن 28 سالگى، كه مجموعاً 94 سال مى شود، بدرود زندگى گفتندواين حاكى از شدت مراقبت خلفاى عباسى از پيشوايان بزرگ ما بود. ولى دراين ميان، مراقبت از امام حسن عسكرى (عليه السلام)بيش از پدر ارجمند او بود، اين كار دوعلت داشت كه هم اكنون ياد آور مى شويم:

1ـ درزمان امام عسكرى (عليه السلام) شيعه به صورت يك قدرت عظيم درعراق درآمده بود و همه مردم مى دانستند كه اين گروه، به خلفاى وقت معترض بوده و زعامت هيچ يك از عباسى ها رامشروع وقانونى نمى دانند، بلكه معتقدند امامت الهى در فرزندان على (عليه السلام) باقى است و درآن زمان شخصيت ممتاز اين خانواده، امام حسن عسكرى (عليه السلام) بود.

2ـ طبق روايات واخبارمتواتر، خاندان عباسى وپيروان آنها مى دانستند كه مهدى موعود كه تار ومار كننده كليه حكومتهاى خود كامه است،از نسل حضرت عسكرى (عليه السلام) خواهد بود از همين جهت پيوسته مراقب وضع زندگى او بودند.

وقتى خبر كسالت امام به گوش معتمد عباسى رسيد، عبيداللّه خاقان را با پنج نفر ديگر به منزل امام فرستاد تا خانه او را تحت كنترل ومراقبت قرار دهند، پس از شهادت امام نيز تفتيش وباز جويى كامل به عمل آمد و كليه اثاث خانه ولوازم شخصى حضرت را گرد آورده و مهر وموم كردند.آنگاه درصدد تحقيق وبازجويى از فرزندان حضرت شدند.تمام حجره ها واطاقها را بازرسى كردند، به قابله ها دستور دادند كه زنان را تحت معاينه دقيق قرار دهند واگر اثر حمل دريكى از آنان مشاهده كردند، فوراً گزارش كنند[1].