خاتمه

پس از ستايش خداوند و درود بر سرورمان حضرت محمد (ص) و خاندان و يارانش؛ به منظور رسيدن به هدف و تكميل كار و پس از آن‌كه جوانب گوناگون موضوع را نشان دادم، معتقدم كه جهاد و تلاش براى ايجاد يك سازمان اطّلاعات نظامى با ايمان، امانتدار و راستگو، يكى از نيازهاى فورى جوامع اسلامى است. از اين رو ياد آورى برخى از حقايق مربوط به اطّلاعات نظامى در اسلام را ضرورى مى‌بينم.

1-براى اين‌كه قرآن كريم و سنّت شريف نبوى منبع‌اوّليه تغذيۀ فكرى و معنوى سازمان اطّلاعات نظامى باشد، اين سازمان پيوسته نيازمند توجيه و راهنمايى است.

2-سازمان اطّلاعات نظامى‌اى كه به دست مسلمانان پديد آيد، بايد بر مبناى اخلاق و جوانمردى مسلمانان رفتار كند.

3-با توجّه به اهميّت اطّلاعات نظامى در روزگار كنونى، بر اين باورم كه دولت‌هاى اسلامى بايد به اين موضوع اهتمام ويژه‌اى بورزند، تا اين‌كه از غافلگير شدن در دام دشمن مصون بمانند. سون تزو با اشاره به اهميّت اين موضوع چنين مى‌نويسد:

«هنگامى كه خود و دشمنت را شناختى، براى ترسيدن از نتايج ده‌ها ميدان نبرد دليلى وجود ندارد و آن‌گاه كه خودت را شناختى، اما دشمنت را نشناختى هميشه در مقابل