در فتح قيساريه [1]سربازان عمرو بن عاص، يكى از جاسوسان رومى را كه به اسارتشان در آمده بود، كشتند. عمرو از اين كار خشمگين شد و گفت: چرا او را نياورديد تا بازجويى كنم؟ چه بسيارند جاسوسانى كه عليه ما هستند و به نفع ما مى‌شوند. [2]

سعد وقاص موفّق شد كه از طريق اسيران روم دريابد كه چه اعضايى از فيل-كه آنان را در جنگ قادسيه به دردسر انداخته بود-حسّاس است و موجب قتل آن‌ها مى‌شود [3]

مطلب دوّم: حكم قتل اسير

قتل اسير [جاسوس]در صورت نوميدى از او و عدم بهره‌بردارى از وى جايز است، زيرا بيم آن مى‌رود كه با اسرارى كه به دست آورده، به يارانش بپيوندد. [4]

رسول خدا (ص) در جنگ حنين جاسوسى از مشركان را ديد كه پس از پى بردن به ناتوانى و ضعف مسلمانان در حال گريز است. آن حضرت خونش را حلال ساخت و فرمود: «او را بجوييد و بكشيد» . [5]

پس سَلَمة بن أَكوَع خود را به او رساند، وى را به اسارت گرفت و كشت.

در غزوۀ بنى مصطلق مسلمانان يكى‌از جاسوسان را دستگير كرده، به اسارت گرفتند. رسول خدا (ص) دربارۀ قومش از او بازجويى‌كرد و او چيزى نگفت. آن حضرت اسلام را به او عرضه كرد، ولى او نپذيرفت. پس به عمر دستورداد گردنش را بزند و او چنين كرد؟ [6]

عمر بن خطاب به سعد وقاص چنين سفارش كرد: اگر اسيرى را كه با او هم‌پيمان نيستى، نزد تو آوردند، گردن بزن تا بدين وسيله دشمنان خدا و دشمنان خويش را بترسانى. [7]