ناقص بود آن‌هارا براى تكميل بازپس مى‌فرستاد، يا نزد فرماندهان جبهه دوّم مى‌فرستاد-اگر منبع اطّلاعات متعلق به جبهۀ آنان بود-در نتيجه با دريافت خبر از منابع گوناگون، وضعيت كامل منطقه برايشان روشن مى‌گشت.

نمونه‌هايى از اين قبيل:

1- ابوبكر، خود همراه رسول خدا (ص) ، در نزديكى بدر به كشف اخبار دشمن پرداخت. [1]

2- عمر بن خطاب به فرمانده جنگ قادسيه يعنى سعد وقاص توصيه كرد: «آن‌گاه كه در زمين دشمن گام نهادى، جاسوسانى هوشيار ميان خود و آنان قرار ده و كارشان نبايد بر تو پوشيده ماند و بايد نزد تو از اعراب يا اهل همان سرزمين، كسانى باشند كه به خير خواهى و راستگويى آنان مطمئن باشى، زيرا اخبار دروغگويان برايت سودمند نيست، اگرچه در برخى از آن‌ها راست بگويند، و خيانتكاران نه به نفع تو، بلكه عليه تو جاسوسى مى‌كنند.» [2]

3- همچنين به او توصيه كرد كه در قادسيه توقف كند، از آنجا جلوتر نرود و مرزداران را پيشاپيش بفرستد:

«. . . هنگامى كه به قادسيه رسيدى بايد بر همه گذرگاه‌هاى آن اردوگاه پديد آورى و مسلمانان بايد ميان سنگستان و بيابان باشند، بر كناره‌هاى سنگستان و كناره‌هاى بيابان و ريگستان‌هاى مابين آن باشند.»

به اين معنا كه اردوگاه مسلمانان بايد در اطراف عراق و دشت‌هاى آن برپا شود و مرزداران در مكانهاى ديده بانى مقدم مستقر باشند، زيرا پست‌هاى ديده‌بانى با ستاد فرماندهى واحد-كه عمل فرمانده آن شبيه كار رئيس اطّلاعات يا فرماندۀ شناسايى است و از رؤساى ستاد به شمار مى‌رود-در ارتباط است.

4- خالد در روزگار رسول اكرم (ص) خود به گردآورى اخبار مربوط به دشمن مى‌پرداخت.