هيچ كس حقّ ندارد به جسم خود بدون جهت، ضررى برساند و حتّى عبادتهايى چون وضو، غسل و روزه، در صورتى كه براى سلامتى انسان ضرر داشته باشد ساقط مى‌شوند و نبايد آنها را انجام داد.[1]

شهيد مطهّرى در اين باره مى‌گويد:

«يكى از مسلّمات فقه اين است كه بسيارى از امور به اين دليل تحريم شده‌اند كه براى جسم انسان ضرر دارند و يك اصل كلّى براى فقها مطرح است كه هر چيزى كه محرز بشود كه براى جسم انسان مضرّ است- ولو هيچ دليلى از قرآن و سنّت نداشته باشد- قطعاً حرام است.»[2]

اسلام در سه محور به پرورش جسم پرداخته است، كه به بررسى آنها مى‌پردازيم:

الف- تغذيه‌

تغذيه يكى از ضرورتهاى اجتناب ناپذير حيات انسان است كه بدون آن ادامه زندگى ممكن نيست. اسلام طبق همين ضرورت به انسان سفارش مى‌كند كه از نعمتهاى گوناگون پاك و حلال كه خداوند به او عطا كرده، استفاده كند و خودش را از آنها محروم نسازد.

«قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّيِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا خالِصَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ»[3]

بگو چه كسى زينتهاى خدا را براى بندگان خود آفريده و روزى پاكيزه را حرام كرده است؟ بگو اين نعمتها در دنيا براى اهل ايمان است و خالص اينها در آخرت است.

همچنين به منظور حفظ سلامتى انسان، پيرامون خوردنيها و نوشيدنيها نظر خود را ابراز كرده است. در فقه اسلامى فصلى تحت عنوان «اطمعه و اشربه/ خوردنيها و نوشيدنيها» وجود دارد. بطور كلّى مى‌توان گفت: هر گونه خوراك، پوشاك، مسكن و ...

كه براى جسم انسان زيان‌آور باشد ممنوع اعلام شده و در برابر به تأمين نيازمنديهاى جسمى در حدّ ضرورت يا اعتدال سفارش شده است.

[1] - ر. ك. توضيح المسائل، امام خمينى« ره»، مسأله 288 و 669 و 1744.

[2] - تعليم و تربيت در اسلام، مرتضى مطهرى، ص 267، صدرا.

[3] - اعراف( 7)، آيه 32.