پاكيزه روزى داديم و بر بسيارى از مخلوقات خود برترى بخشيديم.

علّامه طباطبايى در تفسير آيه مزبور مى‌فرمايد:

مراد از آيه، بيان حال جنس بشر است، بدون توجّه به كرامتهاى خاصّ و فضايل روحى و معنوى كه به عدّه‌اى اختصاص‌داده، بنابراين، آيه مشركان، كافران و فاسقان را هم شامل‌مى‌شود.[1]

«إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً»[2]

همانا من در روى زمين جانشينى قرار مى‌دهم.

نظير چنين آياتى گوياى آن است كه در ميان آفريدگان الهى، انسان از موقعيّت برترى برخوردار بوده و اساس خلقت او بر احترام، كرامت و عزّت نهاده شده است.

حضرت على 7 در سخنى خرمندترين مردم را كسى مى‌داند كه كرامت خويش را حفظ كند و از پستى بپرهيزد.

«اعْقَلُ النَّاسِ ابْعَدُهُمْ عَنْ كُلِّ دَنِيَّةٍ»[3]

دورترين فرد از پستى، خردمندترين مردم است.

و در سخنى ديگر، كسى را مؤمن مى‌داند كه دلش از شائبه پستى و فرومايگى پاك باشد.

«الْمُؤْمِنُ مَنْ طَهَّرَ قَلْبَهُ مِنَ الدَّنِيَّةِ»[4]

و در وصيّت به امام حسن 7 مى‌فرمايد:

«وَ اكْرِمْ نَفْسَكَ عَنْ كُلِّ دَنِيَّةٍ وَ انْ ساقَتْكَ الَى الرَّغائِبِ فَإِنَّكَ لَنْ تَعْتاضَ بِما تَبْذُلُ مِنْ نَفْسِكَ عِوَضاً»[5]

و نفس خويش را از هر زبونى و پستى گرامى بدار، هر چند تو را به نعمتهاى بى‌شمار رساند، زيرا هرگز برابر آنچه از نفس خويش صرف مى‌كنى، عوض نخواهى يافت.

[1] - الميزان، ج 13، ص 155.

[2] - بقره( 2)، آيه 30.

[3] - شرح غررالحكم، ج 2، ص 413، دانشگاه.

[4] - همان، ص 90.

[5] - نهج البلاغه، فيض الاسلام، نامه 31، ص 229.