درس هفدهم: عوامل مؤثر در تربيت (4)

2- مدرسه‌

پس از خانواده، «مدرسه» اولين محيطى است كه بطور معمول، انسان در آن، پاى مى‌گذارد و شخصيتش رشد مى‌يابد.

سابقه «مدرسه» در تاريخ اسلام به سال دوم هجرى برمى‌گردد. تا آن تاريخ، جامعه جزيرة العرب و به دنبال آن، اجتماع نوپاى اسلامى، از علم و فرهنگ نوشته‌اى و مدرسه‌اى، محروم بود و تعداد اندكى از سواد خواندن و نوشتن برخوردار بودند و بيشتر، فرهنگ شفاهى در قالب حفظ اشعار گوناگون، رواج داشت.[1]

در جنگ «بدر» حدود هفتاد تن از مشركان قريش به اسارت نيروهاى اسلام درآمدند كه برخى از آنان «خواندن و نوشتن» مى‌دانستند. تصميم نهايى درباره اسرا اين شد كه براى آزادى خود يا فديه بپردازند يا آنان كه سواد دارند ده نفر از كودكان مسلمان را خواندن و نوشتن بياموزند.[2] بدين ترتيب «اولين مكتب» در تاريخ اسلام، شكل گرفت.

اهميت مدرسه: نظر به انحصار تعليم و تربيت در مدارس، مدرسه از جايگاه ويژه‌اى برخوردار است و مى‌توان گفت: به همان اندازه كه علم و دانش و تعليم و تربيت حائز اهميت است، ضرورت و اهميت مدرسه نيز محسوس است.

از سوى ديگر، تعليم و تربيت از حقوق اوّليه فرزندان محسوب مى‌شود و اگر پدر و مادرى نسبت به آن، اهمال ورزد، به كوته فكرى و ستم نسبت به فرزندان متهم خواهد شد و چنين ديدگاهى ريشه اسلامى دارد، چرا كه رسول اكرم صلّى الله عليه و آله فرمود:

[1] - ر. ك. آموزش و پرورش اسلامى، دكتر عزّتى.

[2] - فروغ ابديت، ج 1، ص 427.