درس شانزدهم: اعتياد و عادت

آدمى با يك سلسله ويژگيها و تمايلات كه با سرشت او عجين شده به دنيا مى‌آيد، مانند ميل به غذا، محبّت، تمايل جنسى. اين‌گونه مسائل طبيعت اوليۀ انسان را تشكيل مى‌دهند كه به همين نام (طبيعت اوليه) يا فطرت موسوم‌اند.

برخى از ويژگيها نيز بر اثر تكرار و تمرين، ضميمۀ سرشت آدمى مى‌گردد و همانند طبيعت اوليه، در زندگى او نقش بازى مى‌كند، مانند بخشندگى، سيگار كشيدن و... كه از آنها به «طبيعت ثانويه» يا «عادت» تعبير مى‌شود. امير مؤمنان(ع) فرمود:

اَلْعٰادَةُ طَبْعٌ ثٰانٍ. [1]

عادت، طبيعت دوّم (آدمى) است.